1 cảnh
Vở tuồng “Tam hùng kiệt” của cố tác giả, NSƯT Phạm Hoàng Chinh vừa được các nghệ sĩ, diễn viên trẻ Nhà hát Tuồng Đào Tấn phục dựng thành công.
Vở tuồng “Tam hùng kiệt” với nội dung lên án những kẻ gian nịnh, tham lam, bạo tàn, bất chấp thủ đoạn để đạt được mục đích, đồng thời ca ngợi những người anh hùng hào kiệt sẵn sàng xả thân vì nước vì dân, sống trọn vẹn nghĩa tình. Qua đó khẳng định chân lý “chính nghĩa tất thắng gian tà”, củng cố niềm tin và hướng nhân dân tới những mục tiêu sống đúng đắn, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam thêm giàu mạnh.
Một cảnh trong vở "Tam hùng kiệt" do các nghệ sĩ, viễn viên trẻ
Nhà hát Tuồng Đào Tấn thể hiện. (Ảnh: nhahattuongdaotan)
Tam hùng kiệt có nội dung cốt truyện giống với tuồng cổ, cũng xoay quanh những đề tài quân quốc, nhưng phong cách nghệ thuật đã được tiểu thuyết hóa, dễ đi vào lòng người. Ở vở tuồng này, ta gặp nhiều tình tiết thường thấy ở các vở tuồng cổ mẫu mực, như cảnh hồn công chúa Kim Hương hóa thành ngọn đèn soi đường cho phò mã Thiên Tường vượt qua núi cao non thẳm; hay Diệm Cửu Công vì lý tưởng trung quân mà sẵn sàng hy sinh cả tình nghĩa cha con.
Tuy nhiên, chất tiểu thuyết của vở tuồng này rất rõ, bởi lẽ nó đã phá vỡ mô típ khuôn vàng thước ngọc, lối diễn nặng về trình thức vũ đạo và nói lối trong tuồng cổ; thay vào đó là các làn điệu tán xuân nữ ngọt ngào, phóng khoáng đóng vai trò chủ đạo...
Vở tuồng "Tam hùng kiệt" do các nghệ sĩ, diễn viên trẻ Nhà hát Tuồng Đào Tấn thể hiện sẽ mang tới khán giả Bình Định sự tươi mới đối với một vở diễn đã quá nổi tiếng và thành công từ những thập niên 90 của Thế kỷ XX.
Với việc phục dựng vở tuồng “Tam hùng kiệt”, Nhà hát Tuồng Đào Tấn đã và đang góp phần vào việc tiếp tục bổ sung và giới thiệu đến khán giả những vở diễn thuộc thể loại tuồng Xuân nữ đặc sắc, góp phần bảo tồn nghệ thuật tuồng của dân tộc.
KA (Tổng hợp: Baobinhdinh, Nhahattuongdaotan)/ cinet.vn Sơn Hậu và nỗi lo phục hồi tuồng cổ
Cuộc sống nhộn nhịp của thời kỳ hiện đại đã khiến người xem dần thờ ơ và xa lạ với những loại hình của sân khấu truyền thống trong đó có nghệ thuật tuồng.
Đêm diễn vở tuồng Sơn Hậu hồi 2 của các nghệ sĩ trẻ Nhà hát Tuồng VN tại Nhà hát Hồng Hà vừa qua đã để lại những ấn tượng đối với đông đảo khán giả, đặc biệt là lớp khán giả trẻ. Ghế xem của Nhà hát chật kín, trong số đó có không ít gương mặt khán giả ở độ tuổi đôi mươi cũng ngồi xem cho tới trọn vở. Đây là hiện tượng hiếm đối với nhiều chương trình diễn tuồng truyền thống thời gian gần đây.
Sơn Hậu là vở tuồng cổ khuyết danh của VN (có ý kiến cho là của Đào Duy Từ viết) hiện không còn bản gốc, ra đời vào khoảng giữa thế kỉ XVIII, sau được Đào Tấn chỉnh lý. Đây được coi là vở tuồng cung đình kinh điển của Việt Nam. Tại Nam Bộ, vở này thường được các đoàn hát bội trình diễn trong lễ Kỳ yên của các đình làng. Tích tuồng này hoàn toàn là tác phẩm tưởng tượng. Riêng với Nhà hát Tuồng VN thì các thế hệ nghệ sĩ thành danh của nhà hát đều đã trải nghiệm và thể hiện các nhân vật trong vở tuồng Sơn Hậu. Năm 1988, tác giả Xuân Yến, NSND Lê Tiến Thọ cùng phối hợp để phục hồi lại 2 hồi trong số 3 hồi trọn kịch bản cổ Sơn Hậu.
Đạo diễn, NSND Hoàng Khiềm, người trực tiếp tham gia trong các đợt phục hồi chỉnh lý vở Sơn Hậu và là đạo diễn của lần phục hồi này chia sẻ: "Việc phục hồi các vở tuồng cổ như Sơn Hậu là việc đặt ra thường xuyên đối với Nhà hát Tuồng VN để sân khấu truyền thống không bị đứt đoạn. Việc gìn giữ càng nhiều vở, chỉnh lý các vở nhiều lần đã làm nên sức sống cho từng đơn vị khi mà các nghệ sĩ trẻ được các thế hệ nghệ sĩ anh chị truyền lại các vai diễn mẫu như Sơn Hậu. Mỗi lần phục hồi chỉnh lý chúng tôi luôn cố gắng giữ được một cách nguyên vẹn những trình thức, cốt truyện, diễn biến và nhân vật. Việc chỉnh lý chỉ là làm sao sắp xếp lại cho màn lớp, dẹp bớt những chi tiết, lời thoại rườm rà để làm cô đọng vở hơn, thời gian hợp lý hơn. Điều quan trọng là lớp thế hệ nghệ sĩ đảm nhiệm vai diễn mẫu phải thể hiện được cái hồn, cốt và đặc trưng tính cách của từng nhân vật tuồng cổ". Chia sẻ thêm những băn khoăn về nghề, NSND Hoàng Khiềm nhận định: "Nghệ thuật tuồng truyền thống đang gặp rất nhiều khó khăn ngay từ việc tuyển đầu vào đã không đạt được chất lượng cao như chúng tôi mong muốn với những tiêu chuẩn thanh sắc thục tinh khí thần. Đó là lý do tôi chưa thật hài lòng với bản phục hồi chỉnh lý này bởi lớp nghệ sĩ trẻ hôm nay quả thực hiếm những tài năng xuất sắc như lớp nghệ sĩ lớn tuổi thành danh của nhà hát đã từng vào các nhân vật trong Sơn Hậu trước đây, đặc biệt là từ năm 1985 trở lại đây khó tìm được những tài năng trẻ nổi trội". NSƯT Kiều Oanh chia sẻ thêm về những băn khoăn của mình: "Tôi rất mong Nhà nước quan tâm hơn nữa đến nghệ thuật tuồng với những chính sách ưu đãi đặc biệt mới có thể gìn giữ được bộ môn này một cách nguyên vẹn. Con đường trở thành một nghệ sĩ tuồng đã gian khổ, con đường giữ nghề và phát triển nghề còn nhọc nhằn hơn rất nhiều khi mà tuồng không thể nào cạnh tranh được với các loại hình nghệ thuật đang được giới trẻ ưa thích".
Những trăn trở của đạo diễn, NSND Hoàng Khiềm, NSƯT Kiều Oanh cũng là những nỗi lo của Ban giám đốc Nhà hát Tuồng VN và của những nghệ sĩ lớn tuổi của Nhà hát trước chất lượng thể hiện diễn xuất của các vai mẫu của Sơn Hậu chưa thực sâu đậm về tính cách nhân vật mẫu, chưa nói đến khả năng thanh sắc. Tuy nhiên, nếu không làm thì rồi cũng sẽ khó mà có lớp kế cận để giữ lửa nghề, đó là lý do mà các nghệ sĩ của nhà hát đã cùng nhau chắt chiu truyền lửa.
Đào Anh / baovanhoa.vn
Ý kiến bạn đọc