gửi bởi ngocanh » Thứ 7 Tháng 11 20, 2004 1:30 am
XONG MỘT KIẾP NGƯỜI CUỘC ĐỜI NGHỆ SĨ VIỆT HÙNG
Khi ngồi xuống ghế trước máy "computer" để đánh những giòng chữ viết về một người nghệ sĩ mà tôi thương kính gọi là "Ba Tư" Việt Hùng... tôi ngập ngừng, đắn đo, song phải viết vì cảm thấy cần thiết... bởi Việt Hùng là một giọng hát trân quý đã hết hơi ngưng bặt mà tôi là người nhạc sĩ cần phải đệm đàn... Nghệ sĩ Việt Hùng, tên thật là Nguyễn Hữu Hùng, sinh năm 1923 tại Nha Trang. Cha mất sớm nên hai chị em ông đã theo mẹ trôi dạt vào Nam, định cư ở ĐàLạt được một thời gian, sau đó gia đình dọn vào Sàigòn sinh sống. Vì sớm mồ côi cha nên cuộc sống gia đình một mẹ hai con có phần vất vả. Máu nghệ sĩ thích giang hồ phiêu bạt dường như đã có trong ông, nên vào khoảng 16 tuổi ông lân la đi tìm thầy học nhạc, với chất giọng "tenor" khỏe mạnh, Việt Hùng đã góp tiếng hát của mình trong làng tân nhạc cùng với vợ chồng nhạc sĩ Mạnh Phát và ca sĩ Minh Diệu, lúc ấy vào khoảng năm 1942.
Cậu Nguyễn Hữu Hùng đã trương thành, công việc chính trong ngày là làm tài xế, lái xe cho ông Quận trương gì đó mà tôi không nhớ tên. (Khoảng năm 1984 nghệ sĩ Việt Hùng sang Pháp trình diễn có gặp lại một người trạc tuổi ông và người này tự xưng là con ông Quận trương nói trên và đang định cư tại Pháp. Tình chủ tớ ngày xưa được thay bằng tình bạn theo nghĩa "Tha hương ngộ cố tri").
Sau khi người chị qua đời, đêm ông đi hát ngày lái xe kiếm tiền nuôi mẹ, giọng hát ông ngày càng điêu luyện nên vào khoảng năm 1948 ông được hãng dĩa Pathé Marconi bên Pháp mời sang thu dĩa than 78 "tours".
Duyên trời đưa đẩy 1950 ông lại phải lòng cô đào hát trẻ tên là Ngọc Nuôi, hai người gá nghĩa vợ chồng và cùng hát cho đoàn cải lương Mộng Vân, chủ nhân là ông bầu Ba Tẹt và cô Tư Kim Anh. Thời ấy cô Ngọc Nuôi mới 18 tuổi, vừa là vợ vừa là thầy hướng dẫn từng bước diễn của Việt Hùng, và một tay Ngọc Nuôi "sắm tuồng" (trang điểm) cho Việt Hùng. Khoảng bốn năm sau, Việt Hùng - Ngọc Nuôi sang cộng tác cho đoàn cải lương Hương Hoa do bầu Sinh làm bầụ Vở tuồng ông thủ diễn là tuồng "Khi Đào Hát Trả Ơn". Được ít lâu đến năm 1958, Việt Hùng - Ngọc Nuôi lại về cộng tác với đoàn Hoa Sen do nghệ sĩ Bảy Cao làm bầu, dạo đó vở tuồng được nhiều người nhớ đến là tuồng "Đàn Chim Sắt", loại xã hội chiến tranh Pháp - Đức.
Ít lâu sau ông hợp tác với nghệ sĩ Minh Chí đứng ra thành lập đoàn hát được mang tên của hai ông đó là đoàn Minh Chí - Việt Hùng. Vở hát chủ lực của đoàn thời ấy là vở "Đường Lên Xứ Thái". Về dàn đào thì có cô Ngọc Nuôi, cô Ánh Hoa (vợ nghệ sĩ Minh Chí ), cô Ba... (chị của nghệ sĩ Hương Huyền), đời nghệ sĩ rày đó mai đây, với biết bao biến đổi, đôi uyên ương Việt Hùng - Ngọc Nuôi được bầu Năm Nghĩa (cha ruột nghệ sĩ Bảo Quốc) mời về cộng tác với đoàn Thanh Minh. Nơi đây kép Việt Hùng có đất để "dụng võ"... nhiều vở tuồng hay, vai khó diễn đều giao cho kép Việt Hùng, như vở "Mỹ Nhân & Loạn Tướng". Với dáng vấp cao to, giọng nói rổn rảng dõng dạc của Việt Hùng, kép nào "yếu bóng vía" đứng chung sân khấu "khớp" lắm... Tôi được nghe cố nghệ sĩ Hữu Phước kể lại lúc Hữu Phước mới về đoàn Thanh Minh, diễn chung với Việt Hùng... Hữu Phước:
- Dạ bẩm chủ tướng...
Việt Hùng hỏi:
- Chuyện gì?
Nghe hỏi là Hữu Phước bị khớp tái mặt, cứng họng, lắp bắp không bẩm thành câụ Rồi đến vở "Lấp Sông Gianh", "Lưu Bình - Dương Lễ", nghệ sĩ Việt Hùng diễn xuất sắc trong vai cậu ấm Thân trong tuồng "Đoạn Tuyệt", vai Định trong "Nửa Đời Hương Phấn" v. v... Tiếng hát của nghệ sĩ Việt Hùng cũng được các hãng dĩa mời thu thanh... Sau đoàn Thanh Minh, Việt Hùng - Ngọc Nuôi có về cộng tác với đoàn Ánh Chiêu Dương do nghệ sĩ Năm Châu làm bầu, xuất sắc trong vở "Giai Nhân & Ác Quỉ".
Việt Hùng - Ngọc Nuôi sát vai nhau kiến tạo mái ấm gia đình, sinh được một đàn con xinh xắn, tài giỏi, các anh chị thành lập ban nhạc "Crazy Dog", chuyên trình diễn nhạc trẻ ở những căn cứ quân đội đồng minh Hoa Kỳ.
Đang lúc nghệ sĩ Việt Hùng theo chăm sóc các con Tài, Năng, Châu, Ngọc Quý, khi ban nhạc đang phục vụ ở căn cứ Mỹ, thì tình hình bất ổn đưa đến biến cuộc tháng Tư năm 1975, nên giới chức Mỹ đưa ông và các con trong ban nhạc đi luôn sang Hoa Kỳ, không kịp lời từ giã cô Ngọc Nuôi... Ôi! đau buồn thay cho cảnh sinh lỵ
Qua đến Mỹ, thời gian giúp ông dần nguôi ngoai... Vì nhớ nghề, nhớ sân khấu nên ông kết hợp được với một vài người trẻ lập gánh, dựng tuồng, đào tạo mầm non.
Năm 1976, có kép trẻ Vương Kiệt, Kim Xuyên Lan, Hà Mỹ Hạnh, Kim Tuyến, Chí Thanh, Thu Hồng, nhạc sĩ thì có Tám Trí, Lữ Liên, La Thoại Tân, Ngọc Trọng, Văn Cừ... Ông khó tánh lắm trong khi tập tuồng, hay lớn tiếng rầy la để dạy dỗ đàn em cháu vững tay nghề trên sân khấu cho đúng lề lối nghệ thuật cải lương... Sự tổ chức kết hợp này cũng rậm đình rậm đám lắm vào những năm 1979 - 1984, nhờ có thêm sự hợp tác của bà bầu Thu Lan, và nghệ sĩ Dũng Thanh Lâm. Nghệ Sĩ Việt Hùng dựng lại những vở như "Nửa Đời Hương Phấn", "Tuyệt Tình Ca", "Tiếng Hạc Trong Trăng", "Lan và Điệp"... khi thì diễn sân khấu ở Orange County, lúc thì đi lưu diễn các tiểu bang xa, rồi thực hiện video với đạo diễn Mai Năng Quân, Mai Lĩnh, đạo diễn Hoàng Thi Thơ...
Vì cô đơn nơi xứ lạ quê người (cộng thêm số đào hoa), nên nghệ sĩ Việt Hùng làm bạn với bà Mỹ và chung sống với nhau... tôi nghe "Ba Tư" Việt Hùng sống với bà Mỹ tôi giật mình tương ông có vợ Mỹ, hóa ra cô ấy tên Gia Mỹ... Cô Gia Mỹ tính tình hiền hậu dễ thương cũng biết ăn chay niệm Phật. Cô rất mực thương yêu săn sóc cho "Ba Tư" Việt Hùng...
Một mặt ông vẫn lo thủ tục bảo lãnh thân nhân là Ngọc Nuôi và vài người con còn kẹt lại Việt Nam như Ngọc Bích và Sinh...
Với nhiệt tâm lúc nào cũng muốn phục vụ đồng hương, dù có thù lao hay không ông vẫn hoan hỷ, ông đi khắp chốn mang tiếng hát lời ca, lúc thì làm cho người nghe xúc động nhớ nhà vì mấy câu vọng cổ u buồn ray rứt, khi thì vui sướng bâng khuâng vì còn được nghe giai điệu quê hương trên đất khách quê ngườị Có lúc không đàn ông vẫn hát...
Năm 1995 nghệ sĩ Việt Hùng cộng tác với Đài Phát Thanh Little Sài Gòn Radio qua chương trình "Ông Bảy Minh Tơ với bà Tư Bolsa", rồi "Thanh Âm Trìu Mến"...
Nhờ có Việt Hùng mà bộ môn cải lương và vọng cổ nẩy mầm, trổ lá, đơm bông, dù ở nơi chốn không phải là quê hương Việt Nam. Việt Hùng, một con người Việt Nam thuần chất, người ta có thể đem Việt Hùng ra khỏi Việt Nam, nhưng không thể tách rời Việt Nam ra khỏi Việt Hùng.
Ông cho rất nhiều hơn là nhận lại, lúc nào cũng với bộ áo quần tươm tất, sang trọng bảnh bao, với nụ cười luôn gắn trên môi, đi đến đâu cũng được lòng thương mến của khán giả mộ điệu khắp bốn phương... từ các vị lãnh đạo tinh thần các tôn giáo, các hội đoàn, giới nghệ sĩ tân nhạc hay cổ nhạc đều hết lòng thương kính một nghệ sĩ lão thành đáng bậc cha, anh... Ông quy y Phật giáo, pháp danh là Minh Chánh, thường sinh hoạt với Hòa Thượng Thích Giác Nhiên...
Nhưng "luật vô thường" nào ai tránh khỏi, sức chịu đựng của con người có hạn, qua nhiều cơn bệnh phải vào nhà thương, mổ tim, lọc thận đớn đau hoành hành thân thể. 80 năm cho một cuộc hành trình... tuổi già sức yếu, ông đã trút hơi thở cuối cùng tại nhà dưỡng lão Beverly Health Care vào lúc 10:45 phút tối ngày 31 tháng 12, năm 2001, nhằm ngày 17 tháng 11 âm lịch năm Tân Ty.. Ngậm ngùi thay, trong lúc mọi người đang chuẩn bị vui đón giao thừa để bước sang năm mới 2002...
"Ba Tư" Việt Hùng ơi! Từ nay không còn được nhìn thấy "Ba Tư" Việt Hùng đến đài Little Sài Gòn, không còn được nghe "Ba Tư" Việt Hùng hát "Ông Lão Chèo Đò", "Ba Tư" đã "Giã Từ Hý Viện", bỏ lại chiếc đò "Thanh Âm Trìu Mến" trên dòng đời mưa nắng, ngược xuôi... Tiếng đàn Tám Trí sẽ lạc lõng chơi vơi khi thiếu vắng tiếng hát Việt Hùng, ai sẽ cầm chèo để bơi tiếp con đò qua sông cho ông lãỏ
Tiếng hát của "Ba Tư" Việt Hùng giờ đã bay xa, bay theo ước nguyện hòa tan những thanh âm cùng vũ trụ vạn hữu, theo gió, theo mây, theo suối, theo sông, chảy tràn về biển cả, để những thế hệ mai sau cũng vẫn còn nghe vang mãi thinh âm, giọng hát nghệ sĩ Việt Hùng.
(Trích từ: Việt Báo online, Jan. 2, 2002)