Tác giả ca khúc "Ca dao em và tôi" qua đời - NS An Thuyên

[tancogiaoduyen]

Nhạc sĩ An Thuyên, tác giả ca khúc: "Ca dao em và tôi", "Em chọn lối này", "Huế thương"... qua đời lúc 17 giờ 40 phút ngày 3-7 tại Bệnh viện Trung ương quân đội 108 vì nhồi máu cơ tim, hưởng thọ 66 tuổi.

Theo một nguồn tin từ Bệnh viện Trung ương quân đội 108, nhạc sĩ An Thuyên ra đi do một cơn nhồi máu cơ tim cấp. Ông được đưa vào bệnh viện cấp cứu lúc 16 giờ 20 phút chiều 3-7, khi đã rơi vào tình trạng ngưng tim. Sau hơn một giờ nỗ lực cứu chữa không thành công, các bác sĩ đã ngưng cấp cứu vào khoảng 17 giờ 40 phút.



Nhạc sĩ An Thuyên qua đời. Ảnh: Nghệ sĩ cung cấp

Nhạc sĩ An Thuyên, nguyên là Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, Uỷ viên Ban Chấp hành, Trưởng Ban Kiểm tra Hội Nhạc sĩ Việt Nam khoá V.

Ông sinh năm 1949 tại Quỳnh Lưu, Nghệ An. Năm 1967, ông công tác ở Ty Văn hoá Nghệ An và trực tiếp tham gia công tác sưu tầm nghiên cứu dân ca. Năm 1975, ông và công tác ở Đoàn Văn công Quân khu IV hai năm sau đó. Rồi ông được cử đi học ở Nhạc Viện Hà Nội , môn Sáng tác âm nhạc bậc đại học. Sau khi tốt nghiệp, ông về Phòng Văn nghệ Quân đội và công tác ở Trường Nghệ thuật Quân đội.

Nhạc sĩ An Thuyên sáng tác nhiều ca khúc: Hành quân lên Tây Bắc, Khi xe tăng qua miền Quan họ,Thơ tình của núi, Chín bậc tình yêu, Neo đậu bến quê, Mẹ Việt Nam anh hùng, Chiều sông Thương...

Ông đạt được rất nhiều giải thưởng: Giải nhất cuộc thi ca khúc toàn quốc năm 1985 với ca khúc Tiếng đàn balalaica trên sông Đà (phổ thơ Quang Huy); Giải thưởng chính thức của Bộ Quốc phòng với hai ca khúc Hành quân lên Tây Bắc (1984), Thơ tình của núi (1994); Giải Nhất của Bộ Văn hoá - Thông tin và Hội Nhạc sĩ Việt Nam với ca khúc: Khi xe tăng qua miền Quan họ (1985), Mẹ Việt Nam anh hùng (1995); Giải nhì Hội Nhạc sĩ Việt Nam ca khúc: Chín bậc tình yêu (1992).

Năm 2007, nhạc sĩ An Thuyên được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật với chùm tác phẩm: Em chọn lối này, Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác, Hành quân lên Tây Bắc. Ngoài ra, ông còn nhận được nhiều khen thưởng: Chiến sĩ thi đua; Chiến sĩ quyết thắng (12 năm liền); Huân chương lao động hạng III; Huân chương chiến công hạng I.

Nhạc sĩ này có hai người con cũng theo âm nhạc, đó là nhạc sĩ An Hiếu (hiện công tác tại Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội) và ca sĩ Bông Mai (trước là thành viên nhóm tam ca Con gái, hiện công tác tại Đài truyền hình Việt Nam).

H.L.Anh - NLĐ

[tancogiaoduyen]

NSND Thanh Hoa tâm sự bà bàng hoàng khi nghe tin nhạc sĩ An Thuyên đột ngột từ giã cõi đời. Bà không thể tin nhạc sĩ An Thuyên đã không còn trong cuộc đời này.

“Tôi vừa vào TP HCM viếng hai người anh là hai nhạc sĩ Phan Nhân và Phan Huỳnh Điểu, giờ trở ra lại nghe tin An Thuyên qua đời, sững cả người. Quá đột ngột, không thể tin nổi đó là sự thật, anh ấy vẫn khỏe mạnh và đang chủ trì rất nhiều việc lớn cho âm nhạc. Chúng tôi vừa cùng nhau có một chuyến công tác tại Đức, mới trở về mà đã vội cách xa” - NSND Thanh Hoa nghẹn ngào.

(Ảnh do gia đình cung cấp)
(Ảnh do gia đình cung cấp)
Gắn bó với âm nhạc An Thuyên qua những ca khúc: “Em chọn lối này”, “Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác”, “Chín bậc tình yêu”, “Ca dao em và tôi”…, NSND Thanh Hoa cho hay bà thích nhất chất đồng quê trong âm nhạc của ông. “Giai điệu của An Thuyên mượt mà như một bức tranh lụa, nó đi vào trái tim người nghe bằng sự giản dị mà nặng tình nặng nghĩa” - ca sĩ Thanh Hoa phân tích. Bà cho biết mình là người đầu tiên hát “Ca dao em và tôi” và tương đối thành công nhưng “Em chọn lối này” mới là ca khúc của An Thuyên mà bà thấy hợp với mình nhất. “Đó là ca khúc tôi thấy sắc nét nhất trong những bài mình từng hát về miền núi. An Thuyên không phải người dân tộc nhưng âm sắc dân tộc lại rất rõ trong con người ông, một nhạc sĩ đa tài” - ca sĩ gạo cội tâm sự.

Vận dụng và phát triển vốn âm nhạc của dân ca Nghệ Tĩnh một cách tài tình, âm nhạc của nhạc sĩ An Thuyên đưa người nghe về với dòng sông, bến nước, làng mạc và những gì gắn bó với quê hương, đồng ruộng. Ông đã tạo ra con đường riêng cho mình trong sáng tác âm nhạc với những ca khúc mang âm hưởng dân gian miền Trung, như: “Huế thương”, “Ca dao em và tôi”, “Chín bậc tình yêu”, “Neo đậu bến quê”, “Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác”… Sau này, dù có hàng chục ca khúc nổi tiếng khác đưa ông lên hàng “cây đa cây đề” nhưng An Thuyên vẫn bảo hai ca khúc sáng tác đầu tiên “Em chọn lối này” và “Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác” vẫn được ông yêu nhất, luôn cháy trong sự nghiệp sáng tạo của ông...

Không chỉ ghi dấu ấn trong sự nghiệp âm nhạc, nhạc sĩ An Thuyên còn được nhiều thế hệ ca sĩ ghi nhớ bởi sự nhiệt tâm với ngôi Trường Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, nơi ông làm quản lý từ năm 1991. Từ một trường trung cấp, năm 1995, trường được nâng cao đẳng và đến năm 2006 lên đại học. Đây là trường nhạc chính quy duy nhất trong cả nước có đào tạo ca sĩ nhạc nhẹ. Gần 20 năm nhóm lửa, lặn lội lên rừng xuống biển tìm học sinh, nhạc sĩ An Thuyên đã cùng các đồng nghiệp của mình đào tạo rất nhiều tài năng âm nhạc.

Hoàng Lan Anh - NLĐ

[anhdang]

[tancogiaoduyen]

ừ giữa tháng 6 đến đầu tháng 7 này, nền âm nhạc nước nhà liên tiếp mất đi những nghệ sĩ lớn. Nhà nghiên cứu âm nhạc dân tộc Trần Văn Khê, nhạc sĩ của “Thuyền và biển” Phan Huỳnh Điểu, rồi mới vừa qua, là một nhạc sĩ tài hoa của xứ Nghệ, nhạc sĩ An Thuyên, người đã “cắt nữa vầng trăng” làm mái chèo, dùng đôi câu thơ làm con đò để đến với người cùng hát lên bài hát dân ca quê mình.

“Ca dao em và tôi”

(Cắt nửa vầng trăng, Cắt nửa vầng trăng tôi làm con đò nhỏ

Chặt đôi câu thơ, Bẻ đôi câu thơ tôi làm mái chéo lướt sóng

Đưa tôi về, đưa tôi về với người tôi yêu

Để cùng hát khúc dân ca quê mình

Để tôi sống giữa bao nhiêu ân tình…)

“An Thuyên là một nhạc sĩ tài năng. Ông là một người hiền lành, hoà đồng, phúc hậu và rất nhiệi tình với tất cả các ca sĩ. Khi làm việc với ông thì mình có 1 cảm giác rất ấm áp của người đi trước dành cho người đi sau.”

Đó là lời chia sẻ của ca sĩ Quang Linh, người đã mang bài hát Ca dao em và tôi của cố nhạc sĩ An Thuyên đi xa hơn nữa vào tim những người yêu âm nhạc.

Cố nhạc sĩ An Thuyên sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo Quỳnh Lưu, Nghệ An. Đây là miền đất hiền hoà, là cái nôi của nền văn hoá nghệ thuật dân gian như cồng, chiêng, sáo. Ngôi làng Kẻ Đáy, thôn Quỳnh Kim là nơi nhạc sĩ An Thuyên lớn lên và trải dài tuổi thơ của mình cùng cây sáo, cây nhị. Những buổi chiều êm ả của tuổi thơ nơi quê nhà, cùng những bài dân ca và những con diều bay lượn trên cánh đồng đã nuôi dưỡng trong tâm hồn ông một tình yêu quê hương đậm đà.

Rồi theo ngày tháng, chính những dòng sữa ngọt ngào của tuổi thơ ấy đã dần thấm nhuần vào trong hầu hết những sáng tác của ông.

Ai đã từng nghe qua những ca khúc của cố nhạc sĩ An Thuyên sẽ khó mà tìm thấy sự bi lụy, chì chiết trong ca từ và cả nhạc điệu. Âm nhạc của ông là một bài thơ thơm mùi hương của đồng cỏ nội, mát dịu ánh sáng dịu dàng của con trăng miền Trung. Người ta gọi dòng nhạc của ông là nhạc trữ tình. Hơn thế nữa, chất tình trong nhạc của An Thuyên là chất tình quê mộc mạc.

Ca sĩ Quang Linh thốt lên rằng:

“Chỉ với 1 con người mà tình yêu quê hương như thế nào thì mới viết lên được những tác phẩm hay như thế.”

Mối tình quê có giận có hờn, có thương, có trách. Cái giận hờn mang đậm chất chân phương, mộc mạc của cô gái quê váy áo nâu sòng cùng cái tình lãng mạn của chàng trai Nghệ Tĩnh.

”Cắt nửa vầng trăng”

(Đã có lần em giận hờn tôi

Đêm ra đồng, em đổ ánh trăng vàng đi

Nào ngờ chẳng chút nguôi ngoai hương buồn

Vầng trăng lại sáng trong hơn đầy đồng

Câu ca rằng hết giận rồi thương

Áo nâu sòng em nhuộm tình tôi

Nào đâu dễ có phôi pha thời gian

Còn đây mãi khúc ca dao em và tôi

Chốn quê nghèo ta có mình

Một ngày bằng mấy trăm năm hỡi người...)

Có ai trút đổ được ánh trăng vàng đâu? Nên có giận có hờn bao nhiêu thì cũng tròn đầy như trăng vậy. Người ta nói Ca dao em và tôi là bài hát về tình yêu đôi lứa gắn với mảnh đất quê hương hay nhất, ngọt ngào nhất, lãng mạn nhất.

Ông được biết đến là một nhạc sĩ rất thành công trong kỹ thuật kết hợp dân ca và âm nhạc hiện đại. Hai chất nhạc này đã tạo nên một phong cách rất riêng trong sáng tác của ông. Dù tất cả ca khúc đều rất mượt mà, rất thơ, rất bình dị với âm hưởng của dân ca quan họ truyền thống nhưng vẫn rất hào sảng một tâm hồn mới, tâm hồn của một người có tư duy hiện đại.

Ngày xưa có đại thi hào Nguyễn Du chỉ mới dám đặt câu hỏi “Vầng trăng ai xẻ làm đôi. Nửa in gối chiếc nửa soi dặm trường” thì nay có nhạc sĩ An Thuyên dám:

(Cắt nửa vầng trăng, Cắt nửa vầng trăng tôi làm con đò nhỏ

Chặt đôi câu thơ, Bẻ đôi câu thơ tôi làm mái chéo lướt sóng

Đưa tôi về, đưa tôi về với người tôi yêu…)

Đây không hẳn chỉ là tình yêu nam nữ, mà vượt xa hơn nữa, như ca sĩ Quang Linh cho biết:

“Riêng những bài hát quê hương của ông An Thuyên đậm chất quê hương và đầy tính văn học. Cắt nửa vầng trăng để tôi làm con đò nhỏ, chặt đôi câu thơ để làm mái chèo về với người tôi yêu. Người tôi yêu đây là quê hương đất nước.”

Là người con của xứ Nghệ, nên các ca khúc của nhạc sĩ An Thuyên mang đậm chất dân ca Nghệ Tĩnh. Người nghe luôn bắt gặp hình ảnh con đò, vầng trăng, con sông Thương hiền hoà, màu tím của Huế thương...Có lẽ đó là những kỷ niệm gắn bó của tuổi thơ ông với quê hương miền Trung nói chung và Nghệ An Hà Tĩnh nói riêng.

Nhạc của ông chở giai điệu mượt mà, chầm chậm như con thuyền trôi trên sông Hương, như khúc ca quan họ nam ai thả trôi cùng bài thơ khắc trên chiếc nón.

“Huế thương”

(Trở lại Huế thương bài thơ khắc trong chiếc nón...

Em cầm trên tay ra đứng bờ sông.

Sông Hương nước chảy thuyền trôi lững lờ,

Em trao nón đợi và em hẹn hò.

Tôi nhớ khúc ca (a ........a)

Tôi nhớ khúc ca mỗi lần đến Huế,

Nam ai Nam bằng mà sao thương thế,

Lắng trong vui buồn mộng mơ em hát…)

Tình yêu nhạc sĩ An Thuyên dành cho Huế lớn bao nhiêu thì tình yêu ông dành cho Hà Nội cũng mặn mà bấy nhiêu. Vì tuy sinh ra và lớn lên ở Nghệ An, nhưng sau này ông sống và làm việc ở Hà Nội. Và ông đã mang chất trữ tình, lãng mạn cùng làn điệu dân ca quê nhà đi vào những vào những ca khúc nói về tình yêu Hà Nội.

“Hà Nội tình yêu tôi”

(Hà Nội, nơi có tình yêu tôi,

Trong sáng sa kì đến lạ

Ngày ngày em có gọi tên tôi

Mà sao hoa sữa thơm hương vô chừng

Hà Nội của tôi ơi!

Mãi ghi trong lòng tôi

Kỷ niệm thời yêu dấu

Hát mãi giai điệu em…)

Ông khắc vào trái tim mình tình yêu Hà Nội với những câu quan họ, với mùa thu trên con sông Thương êm đềm.

“Chiều sông Thương”

(Đi suốt cả chiều thu

Vẫn chưa về tới ngõ,

dùng giằng câu quan họ

nở tím bờ sông Thương

nước vẫn chảy xuôi dòng

chiều uốn cong lưỡi hái

những gì sông muốn nói

cánh buồm giờ hát lên.

Ơi con sông màu nâu

hạt phù sa cổ tích

mấy cô mấy cô trên đồng

lúa xanh lúa xanh nõn nà

tóc mây tóc mây la đà

xõa vào chiều thu thương nhớ

mắt em dài hoa cau…)

Và trong trái tim của người nhạc sĩ xứ Nghệ, Hà Nội vẫn có cả nỗi lòng sâu kín của một chàng trai lẻ loi bên cây dương cầm

“Dương cầm thu không em”:

(Nốt nhạc lá thu rơi em về chẳng việc dương cầm buông tả tơi. Giờ mình anh đêm dài. Hà nội không em cây thông già đổ lá. Tình đó vừa trăng thu đã thấy mùa đông sang. Gió nào bằng hơi em để ấm lại hồn thơ anh. Môi thắm…)

Nhạc sĩ An Thuyên, ông đã quay về với con đò, với vầng trăng quê hiền lành. Nơi đó, ông sẽ được đắm mình trong câu quan họ, trong những khúc dân ca mượt mà mà ông đã ghi đậm trong tiềm thức.

Xin mượn câu nói của ca sĩ Quang Linh để tạm biệt ông, một nhạc sĩ lớn:

“Sự ra đi của bác Thuyên là rất đột ngột và là sự mất mát lớn cho dân miền Trung nói riêng và người yêu âm nhạc nói chung.”

Cát Linh - RFA

[ngọc bảo linh]

Thành kính phân ưu .Những cây đại thụ lần lượt ra đi để lại sự mất mát lớn cho thế hệ trẻ .Bây giờ có được bao nhiêu ca khúc để lại dấu ấn thời gian ....tiếc thương vô hạn

[tancogiaoduyen]

Tối 11/10, tại Nhà hát Lớn Hà Nội sẽ diễn ra đêm nhạc An Thuyên - Tan vào Hà Nội. Chương trình nhằm kỷ niệm 100 ngày mất của nhạc sỹ, cũng là tấm lòng của gia đình và học trò của ông gửi đến khán giả. Đêm nhạc có sự góp mặt của nhiều nghệ sỹ nổi tiếng.
Điều ít biết về nhạc sĩ tài hoa An Thuyên1

Trong đêm nhạc, gia đình cũng sẽ trưng bày các kỷ vật như bản thảo viết tay các sáng tác: Ca dao em và tôi, Mẹ Việt Nam anh hùng…; các tác phẩm nhiếp ảnh, bộ sưu tập máy hát cổ, máy ảnh… của cố nhạc sỹ tại sảnh Nhà hát Lớn. Đêm nhạc sẽ được truyền hình trực tiếp trên kênh Truyền hình Quốc phòng Việt Nam.
Đêm nhạc tưởng nhớ nhạc sĩ An Thuyên được chia thành năm phần tương ứng với năm màu sắc thuộc ngũ hành. Trong đó, màu nâu (Thổ) là mảng âm nhạc nói về nỗi nhớ đau đáu của An Thuyên với nơi chôn nhau cắt rốn xứ Nghệ. Còn mảng nhạc màu xanh lá (Mộc) lại thể hiện "chất lính" bên trong vị tướng hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật dân tộc - mộc mạc và đầy nhiệt huyết. Phần âm nhạc màu trắng (Kim) nói về con đường âm nhạc của An Thuyên với các lứa học trò thành danh. Mảng nhạc xanh nước biển (Thủy) hé lộ một góc âm nhạc ít người biết tới mỗi khi nhắc đến An Thuyên - nhạc thiếu nhi. Cuối cùng là mảng màu đỏ (Hỏa), tương ứng với những hoài bão lớn, sống hết mình và không ngừng phấn đấu của nhạc sĩ An Thuyên.


Ca sĩ Bông Mai, con gái nhạc sĩ An Thuyên chia sẻ, gia đình chị đã chọn tên chương trình “Tan vào Hà Nội” để đặt cho đêm nhạc lần này bởi nhiều lý do. Trước hết, đó là tên của một trong những sáng tác mới của cố nhạc sĩ trước khi qua đời. Hơn nữa, đây là tên một ca khúc viết về mùa thu Hà Nội, nơi mà nhạc sĩ An Thuyên coi là quê hương thứ hai và đem đến cho ông nhiều cảm hứng sáng tác lúc sinh thời.

Đêm nhạc có sự góp mặt của các ca sĩ nhiều thế hệ: Thu Hiền, Tấn Minh, Mỹ Linh, Lan Anh, Tùng Dương, Hồ Ngọc Hà, Hồ Quỳnh Hương, Vũ Thắng Lợi... Ca sĩ Hồ Ngọc Hà, người sẽ hát một ca khúc trong đêm nhạc chia sẻ, mẹ của cô và vợ nhạc sĩ An Thuyên bà Huyền Lâm cùng hoạt động văn nghệ tại một đơn vị trong quân đội. Chính nhạc sĩ An Thuyên là người gợi ý Hồ Ngọc Hà ra Hà Nội để theo học Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội. Sau này, khi hoạt động nghệ thuật, dù không đi theo con đường mà nhạc sĩ An Thuyên đã định hướng nhưng cô vẫn luôn nhận được sự ủng hộ của ông.

Bà Huyền Lâm, người vợ yêu thương của nhạc sĩ, người đã đi trọn vẹn với chặng đường từ thuở ban đầu đầy vất vả đến lúc đã thành danh của nhạc sĩ An Thuyên tâm sự, cả một đời chồng vợ gắn bó như bóng với hình, kể cả lúc khó khăn, gian khổ lẫn hồi thái lai, bà là người vợ đảm luôn tôn trọng tự do cá nhân, chăm lo, giúp ông thăng hoa trong sáng tác. Bà hiểu ông, tin ông và biết ơn ông vì ông đã đến với cuộc đời bà.

Bà Huyền Lâm nghẹn ngào: “Ông là thế, không bao giờ phiền lụy đến ai, kể cả lúc sống lẫn khi ra đi, không muốn vợ con người thân phải bận lòng. Ông ra đi thanh thản, nhẹ nhõm, không đớn đau gì nhưng những người ở lại thì thắt từng khúc ruột. Hàng ngày, tôi chỉ thấy chồng là người ngủ nhiều, hay dậy muộn, nghiện thuốc lá nặng... Đến khi nhà tôi mất, tôi mới thấy ông làm được nhiều việc quá…”.

Trong chương trình “Tan vào Hà Nội” sẽ có bài hát “Bao giờ về được ao quê”, bài hát cuối cùng do nhạc sĩ An Thuyên sáng tác còn dang dở trước lúc ông đột ngột ra đi.

Ca sĩ Bông Mai kể rằng bản thảo tìm được khi ấy chỉ là những dòng nhạc được kẻ đơn giản với các ký hiệu chỉ người trong nghề mới hiểu được. Được sự giúp đỡ của bạn bè, cô may mắn đã khôi phục được hầu hết bài hát. Trong chương trình này, chủ yếu là vé mời và một lượng nhỏ vé được bán với giá rẻ. Tiền vé bán được sẽ được gia đình lập một quỹ mang tên nhạc sỹ An Thuyên để thực hiện nốt những dự án ông đang làm lúc sinh thời.

Trần Hoàng Thiên Kim - CAND