gửi bởi tancogiaoduyen » Thứ 2 Tháng 1 25, 2016 1:23 am
Nghề bầu xưa hay nghề bầu nay, chắc cũng nhiều quyền lực và lắm rủi ro.
Duy Ngọc ở tuổi bát thập cổ lai hy, vẫn còn đang đau đáu với nghề. Ông trò chuyện với Nguyên Hồ, sau khi trải qua một cơn bạo bệnh. Bởi mấy ai cưỡng lại được sự vận động của thời gian đâu.
Một bài viết hiếm hoi, cho độc giả cái nhìn toàn cảnh về nghề bầu show. Một nghề mà cho đến giờ, đa phần đám đông chỉ nghe đồn đoán hơn là có cơ hội để được xác tín lời đồn.
1. Xuất thân từ một gia đình chẳng liên quan gì đến nghệ thuật, nhà có 9 anh chị em, duy chỉ có mình tôi theo nghề. Ba mẹ lúc đầu rất khó chịu với thằng con thứ 5 “chẳng giống ai” như tôi, nhưng thấy niềm đam mê trong tôi cháy bỏng nên ba đã ủng hộ tôi rất nhiều. Ngày ấy, ba tôi làm nghề kinh doanh salon ô tô nên tôi như một chàng công tử chễm chệ trên chiếc xe hơi bóng loáng đắt tiền mà ba đã cho tôi.
Ngoài vẻ hào nhoáng của một chàng công tử con nhà giàu, tôi may mắn được sở hữu vẻ bề ngoài cao ráo, đẹp trai, cộng thêm chất giọng tốt, tôi nhanh chóng tạo được sự chú ý của khán giả yêu ca nhạc đất Sài Gòn. Mỗi đêm, tôi diễn ở 4 phòng trà Hòa Bình, Kim Điệp, Tứ Hải và Paramao. Lúc đó tôi mới 17 tuổi và chỉ mới đi hát có 1 năm nhưng nghệ danh Duy Ngọc của tôi rất ăn khách và “hút” khán giả.
Thời điểm ấy là thời điểm hưng thịnh của các bầu show như Tùng Lâm, Xuân Phát… tôi cũng lao vào nghiệp làm bầu. Thời đó, tôi liều lắm. Liều đến mức khi trong tay chỉ có 100 ngàn đồng, số tiền dành dụm từ 1 năm đi hát, tôi thuê rạp Quốc Thanh và đặt cọc hết 100 ngàn đồng ấy. Còn tiền cát sê ca sĩ và mọi thứ linh tinh, tôi trông chờ vào số tiền bán vé. Không ngờ lần đầu tiên nổ phát pháo, tôi trúng đậm. Đó cũng là nhờ vào yếu tố lạ khi tôi là người đầu tiên dám đem chương trình ca nhạc ngoại quốc vào Sài Gòn. Liên tiếp những show sau, khán giả kéo đến rạp Quốc Thanh ngày càng đông, trong khi các chương trình đại nhạc hội ở các rạp khác bị “rớt” khách một cách thê thảm.
Thật lòng, có được những show ngoại quốc ấy cũng là nhờ ông Trần Văn Trạch thương mà đem về cho tôi. Ngày khai trương thành công đã khiến tên tuổi tôi uy tín hơn, từ đấy tôi cũng dễ dàng tăng cường nghệ sĩ nổi tiếng cho chương trình của mình như: Út Bạch Lan, Thành Được, Hùng Cường, Mai Lệ Huyền, Bạch Tuyết, Chế Linh, Thanh Tâm…
Tên tôi càng nổi hơn khi tôi tham dự giải “Võ sĩ thế vận hội toàn quốc” và thắng đậm 20 trận, hòa 1 trận. Vừa là một ca sĩ, một võ sĩ và là một ông bầu uy tín trong giới nghệ thuật đã đem đến cho tôi nhiều vinh quang. Tôi nghĩ cuộc đời mình chưa bao giờ nếm mùi thất bại trong bất cứ hoàn cảnh nào. Nhưng không vì thế mà tôi kiêu căng hay làm mưa làm gió thâu tóm quyền lực. Tôi chỉ nghĩ đơn giản, anh em nghệ sĩ có thương nhau, hỗ trợ nhau để kiếm cái ăn là điều đáng quý, chứ không hề dùng quyền lực hay đồng tiền để làm khó dễ một ai. Tôi làm bầu với phương châm: “Phải biết người biết ta. Quan trọng là luôn phải có chiêu thức lạ để thu hút mọi người đến với mình”.
2. Tôi còn nhớ, vào thập niên 1960 tôi lấy vở Phụng Nghi Đình của Mộc quán Nguyễn Trọng Quyền, xin phép má Bảy Phùng Há tổ chức hát bội để thu quỹ từ thiện. Tôi nghĩ ra sáng kiến mới là mời những cặp đào tréo ngoe để diễn Điêu Thuyền - Lữ Bố cho lạ mắt khán giả như: Vân Hùng biểu diễn với Thanh Nga; Thành Được với Thẩm Thúy Hằng; Tấn Tài với Kim Cương…Chính nhờ độc và lạ, vở diễn đó thành công vang dội. Nhiều nghệ sĩ khẳng định, sở dĩ tôi thành công ở hầu hết chương trình là do tôi dám đầu tư lớn và không đặt nặng chuyện lời lỗ.
Trong các chương trình đại nhạc hội, mỗi bài hát tôi đều cho dựng một bối cảnh. Chính cách dàn dựng này đã đạt hiệu quả hiệu ứng sân khấu tốt, luôn mới lạ khán giả và chính các ca sĩ cũng phấn khích biểu diễn. Bởi vậy, mỗi khi nhắc đến chương trình của bầu Duy Ngọc là người ta liền nghĩ đến những điều bất ngờ và háo hức muốn đến xem cho bằng được.
Nghệ sĩ Kim Cương đã từng bảo rằng: “Tôi rất quý tính tình hăng hái của ông bầu Duy Ngọc. Duy Ngọc rất yêu nghề và thích làm những chuyện liều lĩnh. Tổ chức chương trình đại nhạc hội đâu phải bao giờ cũng lời, có khi bán cả nhà để trả nợ, nhưng tôi chưa từng nghe ông ấy than phiền điều gì. Các nghệ sĩ tham gia ban đầu còn kì kèo cát sê, sau này chẳng ai đặt nặng với ông Duy Ngọc cả, vì anh ấy làm việc rất uy tín và biết điều với anh em nghệ sĩ”.
Chuyện lời, lỗ trong tổ chức chương trình là chuyện đương nhiên phải chịu. Tôi lỗ đến mức suýt bán nhà nhưng tôi không kêu ca hay than phiền để xin ai cái gì hết. Mình khổ thì nghệ sĩ còn nhiều người khổ hơn nhiều. Cái sướng nhất của tôi là rất mát tay trong việc lăng xê nhiều tài năng trẻ thành danh và tạo điều kiện cho các em có đất diễn ở sân khấu của mình. Chính vì thế, mà tất cả các chương trình của tôi luôn có những gương mặt mới để thu hút khán giả.
Đời làm bầu của tôi cũng giống như một ông tướng cầm quân ra trận vậy. Phải có tinh thần vững, chiến thuật tốt, kỹ thuật tốt và cầm binh giỏi. Mỗi đêm biểu diễn ở mỗi địa điểm khác nhau trong cả nước nên đòi hỏi tôi phải hết sức tập trung, nếu thắng hay bại đều do mình, chứ tôi không bao giờ đổ lỗi cho bất cứ hoàn cảnh nào. Tôi chưa từng chơi trò “treo đầu dê bán thịt chó” như những chương trình khác để lừa khán giả. Tôi luôn lấy tiêu chí “Giữ chữ tín như giữ vàng” trong hoạt động nghề nghiệp của mình.
Tôi còn nhớ có một lần gặp sự cố khi một ca sĩ không đến kịp giờ biểu diễn khiến khán giả la ó, phản đối dữ dội, để cứu nguy chương trình, tôi phải lên sân khấu làm MC kể chuyện vui trong nghề cho khán giả nghe. Nhiều khán giả ban đầu còn khó chịu nhưng tôi kể những câu chuyện có thật từ phía sau hậu trường sân khấu đã khiến chho những khán giả thích thú và vỗ tay tán thưởng. Khán giả say chuyện tôi kể đến nỗi khi ca sĩ ngôi sao xuất hiện mà họ vẫn còn mải mê xem và yêu cầu tôi kể tiếp.
Ở cương vị của tôi thì có rất nhiều người đẹp săn đón, nhưng tôi thương vợ con nên chưa bao giờ làm chuyện có lỗi. Vợ tôi là người ngoại đạo, lúc đầu còn ghen tuông nghi ngờ mỗi khi tôi cùng đoàn đi lưu diễn xa đến cả tháng, nhưng sau này thấy tôi luôn thật lòng chung thủy nên vợ tôi rất tin tưởng và tạo điều kiện nhiều hơn cho tôi trong nghề.
Năm 2007, có hơn 6 tháng tôi tạm rời xa sân khấu để dưỡng sức và tập trung việc kinh doanh quán ăn. Tôi muốn khi về hưu tự mình lo cuộc sống cho mình chứ không muốn làm gánh nặng cho con cháu.
Những lúc nhớ nghề, ở đâu có chương trình đại nhạc hội, tôi đều đến xem và ra sau cánh gà thăm hỏi nghệ sĩ. Thời điểm ấy, tôi biết có khoảng 30 ông bầu đang hoạt động. Có người làm ăn chuyên nghiệp, uy tín nhưng cũng có người chuyên chạy theo lợi nhuận, làm ăn gian dối bị khán giả quay lưng. Họ có nhiều mánh khóe để tổ chức một chương trình, như mở cửa cho khán giả vào xem thoải mái nhưng lại cho thuê ghế ngồi, chương trình chỉ 1 ca sĩ ngôi sao, còn bao nhiêu là ca sĩ “bầu tèo”…
Tôi ngao ngán với những cách làm ăn bất chính như thế. Tôi chán ngán đến nỗi muốn vĩnh viễn rời xa cái nghiệp bầu show này, nhưng rồi tôi quay lại để chứng tỏ cho mọi người người thấy rằng, thật ra bầu show cũng có nhiều người tốt và tâm huyết.
3. Nhiều người cứ nghĩ bầu show là những người mưu mô ghê gớm, chuyên “hút máu” nghệ sĩ. Trong thâm tâm tôi muốn làm một cái gì đó thật khác biệt để lấy lại uy tín cho giới bầu show. Mọi người đâu biết rằng, nhiều đêm tôi khóc vì những trăn trở đó. Tôi cũng đã từng khóc vì làm ăn thua lỗ, buồn phiền vì gặp những chuyện không vui trong khâu tổ chức…Nhưng qua nhiều khó khăn, nghe lời động viên, ủng hộ của nhiều nghệ sĩ khiến tôi thêm vững bước. Tôi chưa từng bị ai đòi hỏi nặng nhẹ chuyện cát sê. Tôi biết còn rất nhiều nghệ sĩ nặng lòng với sân khấu, yêu thương, gắn bó với những gì thương hiệu Duy Ngọc đã làm, đã tạo sân chơi cho nhiều anh chị em phát triển sự nghiệp của mình.
Để trả nợ tổ nghiệp đã ưu đãi tôi suốt ngần ấy thời gian, tôi không nỡ từ bỏ mà truyền lửa lại cho thằng con trai mình tiếp tục nối nghiệp bầu show. Mọi người hỏi tôi đã già thì còn sức, còn minh mẫn đâu để làm điều khiển chương trình. Đối với sức khỏe thì tôi đã già, nhưng đối với nghề thì lúc nào tôi cũng minh mẫn và đam mê. Không phải tôi gắn tên mình vào để thu hút khán giả, mà tôi muốn tên mình luôn tồn tại trong lòng khán giả, để cho khán giả biết rằng dù trong bất cứ hoàn cảnh nào vẫn có tôi luôn theo dõi trên từng bước thăng trầm của nghề.
Giờ, niềm vui của tôi là vẫn tiếp tục chung tay cùng các anh em nghệ sĩ làm từ thiện trong mỗi chương trình. Hơn 60 năm trong nghề, là đã có gần 600 suất tôi làm từ thiện. Tôi trích một phần lợi nhuận của mình để xin tri ân tất cả những người đã giúp tôi bước đi từ những nấc thang đầu tiên đến danh vọng ngày hôm nay.
Chiều chiều, tôi ngồi ở nhà nhìn ra đường thấy những người xe ôm, xích lô hay những chị quảy gánh bán bưng qua lại, tôi í ới ngoắc vào phát cho họ phiếu lãnh gạo từ thiện. Thấy họ ngạc nhiên sung sướng, tôi thấy lòng mình ấm lại. Những người tôi phát gạo dù họ có là khán giả của tôi hay không thì cũng không có gì quan trọng. Làm từ thiện không phải để phô trương, tôi làm chỉ để được yêu thương. Giống như tôi có tất cả danh vọng và tiền bạc, nhưng lúc nào cũng cần yêu thương và luôn nhận được sự giúp đỡ của rất nhiều người. Và tôi muốn san sẻ niềm yêu thương đó.
Như lúc này đây, khi tôi nằm giường bệnh, có một khán giả hâm mộ mà tôi chưa từng biết, đã đều đặn mang cơm, chăm sóc tôi hàng ngày. Chị ấy chỉ là một người bán hàng rong ở chợ và cuộc sống cũng không có gì khá giả. Tôi cảm động trước tấm chân tình ấy và cảm thấy đời mình nhận quá nhiều may mắn. May mắn cả trong công việc và may mắn cả trong tình đời. Tôi nghĩ tổ đãi tôi trong nghề vì tôi sống hết lòng với nghề và hết lòng với những người xung quanh.
Khi nghe tôi vừa thoát khỏi “cửa tử thần” vì căn bệnh u gan, nghệ sĩ Bạch Tuyết đã gọi điện nói: “Em mừng vì anh đã qua cơn nguy kịch và khỏe mạnh. Anh đáng được hưởng những may mắn như thế, vì từ trẻ tới giờ, anh sống rất đàng hoàng, không hề có tai tiếng, lộn xộn và sóng gió gì. Anh hiền lành, đôn hậu, không nói dóc nói xạo trong nghề nên được tổ đãi là đúng rồi”.
77 tuổi, tôi đang ở tuổi xế chiều. Cái tuổi rất cần được nghỉ ngơi vui chơi với con cháu. Nhưng tôi tranh thủ thời gian mình còn sống để đem đến tiếng cười sân khấu cho mọi người.
Mọi người vui là tôi thấy mãn nguyện lắm rồi
Nguyên Hồ
