NSƯT Thanh Sang hôn mê sâu...đã ra đi

[tancogiaoduyen]

[tancogiaoduyen]

[tancogiaoduyen]

​

Từ Ý, nghệ sĩ Linh Huyền gửi về Tuổi Trẻ những chia sẻ xúc động trước sự ra đi của nghệ sĩ Thanh Sang. Sinh thời, nghệ sĩ Thanh Sang từng mời Linh Huyền diễn chung trong một số trích đoạn sau lần tình cờ hát cùng cô.



NS Thanh Sang - Linh Huyền trình diễn trích đoạn Bên cầu dệt lụa trong buổi chuyên đề Đờn ca tài tử và cải lương - Tương đồng và khác biệt do báo Tuổi Trẻ tổ chức sáng 18-3-2014- Ảnh: Quang Định


Tuổi Trẻ Online xin gửi đến bạn đọc lá thư này:

Sáng nay, 7h45 (giờ Ý) nhận được tin anh mất, em bàng hoàng, thẫn thờ đi tới, rồi đi lui, không biết làm gì? Mặc dù sức khỏe của anh kém tự lâu rồi, mặc dù mới đây thôi em còn thấy anh qua video chat với chị Liễu, nhưng cổ họng vẫn nghẹn ngào, rồi nấc lên hai tiếng “Thanh Sang” khi nhận được tin anh trút hơi thở sau cùng.

Năm 2004, một dịp may mắn em được hát cùng chương trình ở Đà Nẵng, nơi có anh biểu diễn. Nhờ đó, anh tình cờ phát hiện ra chất giọng của em “giống Thanh Nga”.

Được nước, em mạnh dạn nói với anh rằng: “Mơ ước lớn nhất trong đời em là hát cùng anh”. Anh cười đôn hậu: “Trời! nghệ sĩ cũng là người, cũng ăn, cũng thở như người thường. Sao trước giờ em hổng nói?”.

Em vừa mừng rỡ vừa rụt rè: “Dạ tại bây giờ mới được gặp anh, để nói”.

Nói xong, anh quay qua MC nói: “Nè em, giới thiệu anh hát với cô Linh Huyền” rồi anh quay qua hỏi em: “Em thuộc “Bên Cầu” hôn?”.

Em mạnh dạn: “Dạ, em thuộc làu”. Sau trích đoạn bất ngờ nhưng thành công ấy, em thấy anh vui, nên hỏi chuyện: “Anh ơi, khán giả nhớ anh lắm, sao anh vắng bóng trên sân khấu lâu vậy?”.

Anh nói: “Từ sau khi Thanh Nga mất, anh khó tìm được bạn diễn có giọng ca cùng âm vực, vì giọng anh ngặt lắm!”. Em liền nói: “Lúc nãy, anh có nói giọng em giống Thanh Nga, vậy anh nhận lời thu âm cùng em 4 trích đoạn kinh điển nha anh?”.

Anh cười rồi tằng hắng tràng dài: “Sức khoẻ anh không tốt, nên giọng hay rè lắm, sợ hát dở rồi khán giả hết thương mình”. Em tiếp tục thuyết phục: “Giọng anh vẫn như ngày nào, thử đi anh!”…

Thế rồi, vào tháng 3-2005 album Năm tháng không phai ra mắt công chúng, sau album đó em được cùng anh đi biểu diễn nhiều hơn.

Đặc biệt hơn là được thầy Trần Văn Khê mời đi minh hoạ cho những buổi nói chuyện về sự phát triển âm nhạc Việt Nam, trong đó có buổi nói chuyện tại báo Tuổi Trẻ.

Suốt cuộc đời nghệ thuật, em đã bôn ba qua nhiều sân khấu. Từ ca nhạc, tấu hài, kịch nói… nhưng chỉ những giây phút được diễn trên sân khấu cùng anh, em mới thật sự cảm nhận sự thiêng liêng vô hình nhập hồn vào nhân vật…

Chắc rằng, đó là ngọn lửa nghề, anh đã truyền cho em!

Giờ anh ra đi, bỏ lại em sự trống vắng, chờ đợi sự đồng điệu trên sân khấu trước đây anh từng chờ đợi… Vừa viết những dòng này cho anh, vừa nghe lại Năm tháng không phai.

Em đã hát, hát playback với anh từ âm thanh phát ra từ Năm tháng không phai ở giữa thành Rome mà tiếng hát đứt quãng, nấc nghẹn

Trước ngày em về Ý, anh có hứa: “Anh sẽ cố khoẻ để sang Ý hát với em! Vậy mà…”.

Vĩnh biệt anh

LINH HUYỀN (từ Ý)

[tancogiaoduyen]

phpBB [video]

phpBB [video]

[AnnaS]

Nghệ sĩ Việt đến viếng NSƯT Thanh Sang

MC kỳ cựu Thanh Bạch, nghệ sĩ nhân dân Lệ Thủy, Bạch Tuyết... buồn lòng trước sự ra đi của nghệ sĩ ưu tú Thanh Sang.


Rạng sáng ngày 21/4, nghệ sĩ ưu tú (NSƯT) Thanh Sang trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng ở quận Thủ Đức, TP.HCM sau hơn 2 tuần nằm viện cấp cứu.


NSƯT Thanh Sang là một trong những cây đại thụ của cải lương Nam Bộ. Tên tuổi ông gắn liền với nhiều vở diễn kinh điển như "Bên cầu dệt lụa", "Tiếng trống Mê Linh"... Nhiều năm trước khi mất, sức khỏe ông yếu vì mắc nhiều bệnh như suy thận, suy tim...


Thanh Bạch đến viếng nghệ sĩ cải lương tài danh cùng bà Thúy Nga. Mỗi khi về nước, bà chủ của trung tâm Thúy Nga Paris By Night luôn đồng hành cùng nam MC. Cả hai nhiều lần tổ chức đám cưới tại các địa điểm


Thanh Bạch chia sẻ anh lớn lên cùng tiếng hát của những giọng ca cải lương tài danh, trong đó có NSƯT Thanh Sang. Vì yêu thích cải lương nên trước khi theo nghề MC, anh từng mơ ước trở thành kép chính của đoàn hát.


Nghệ sĩ Bạch Long buồn bã tiễn đưa bậc tiền bối ra đi.


Anh trai NSƯT Thành Lộc hiện gắn bó với sân khấu kịch Idecaf nhưng xuất thân của anh là diễn viên cải lương. Anh đã đào tạo nên nhiều nghệ sĩ cải lương tài năng như Vũ Luân, Trinh Trinh...


NSND Lệ Thủy và NSƯT Trọng Hữu thân tình thăm hỏi và chia sẻ mất mát với bà Ngọc Mỹ - vợ cố nghệ sĩ Thanh Sang. Lệ Thủy bật khóc vì thời gian qua có nhiều nghệ sĩ thuộc thế hệ vàng của cải lương miền Nam đã ra đi.


Trong mắt của đồng nghiệp Lệ Thủy, Trọng Hữu, NSƯT Thanh Sang là người tâm huyết, hết lòng với nghề.


NSƯT Kim Chi xót xa trước sự ra đi của người anh lớn trong nghề. Bà không kìm được cảm xúc, vội ôm vợ NSƯT Thanh Sang khi đến viếng.


NSND Bạch Tuyết dâng hương, tiễn đưa đồng nghiệp thân thiết.


Bà là người gắn bó cùng Thanh Sang qua các vở Kiều Nguyệt Nga, Tuyệt tình ca. Trước đó, trong thời gian đồng nghiệp nằm viện, bà nhiều lần đến thăm.


NSND Bạch Tuyết cho biết bà yêu quý và trân trọng Thanh Sang vì ông là nghệ sĩ tài hoa, nghĩa khí.


Hình ảnh Thanh Sang ngày trẻ và giải thưởng Thanh Tâm cao quý ông đạt được vào năm 1964 trưng trang trọng trong nhà.


Bà Ngọc Mỹ đau xót trước sự ra đi của chồng. Bà chia sẻ, hơn 10 năm qua, NSƯT Thanh Sang bị bệnh, một mình bà chăm sóc chồng khi ông nhiều lần vào viện cấp cứu.


Con gái và cháu của NSƯT Thanh Sang bần thần trước nỗi đau quá lớn.

Nguồn: Zing

[ngoisao96]

Nam Mô A Di Đà Phật. Cầu mong hương hồn NS Thanh Sang sớm siêu thoát

[tancogiaoduyen]

Đại diên của trang nhà cũng đả có đến viếng tang

[tancogiaoduyen]

Thời tuổi nhỏ, mỗi lần truyền hình có phát sóng vở tuồng BÊN CẦU DỆT LỤA, ông bà ngoại con thường bảo anh em tụi con ráng giữ trật tự im lặng để lắng nghe từng câu chữ. Thêm nữa, ông bà thường giảng nghĩa, ví dụ như tại sao ông Trần Minh bị mẹ ông đánh cho bạt tay, ông nói rằng ông khóc không phải vì bị mẹ đánh oan mà vì mẹ đánh ông không còn đau nữa chứng tỏ là sức khỏe của mẹ đã yếu lắm rồi, ông khóc vì sợ ngày mẹ con ly biệt. “Mẹ ơi, con khóc vì con đã chợt hiểu ra mẹ không còn bao nhiêu hơi sức nữa, một tát tai không đủ để con đau như muốn thay cho lời vĩnh biệt đến muôn ... đời”. Khi đó, con mới hiểu được người xưa sống hiếu thảo như thế nào.
Và rồi, khi đối đáp với nhà vua, sẵn sàng chấp nhận cái chết để bảo toàn giá trị thủy chung với vợ hiền những năm hy sinh tần tảo. Chung rượu nghèo của bạn hữu Nhuận Điền, chung rượu ngày tương hội đối ẩm khi đỗ Trạng Nguyên hay chiếc áo lụa nghèo về tìm lại Quỳnh Nga…tất cả thâm thúy ý nghĩa vừa chân phương vừa sâu sắc triết lý vô cùng. Mỗi lần xem lại là mỗi lần thấy mình “minh tâm kiến tánh” thêm hơn.
Hôm nay, nghe tin chú Thanh Sang đã về với thiêng liêng…trong lúc con đang dở dang công việc ở ngoài nước…lòng buồn lắm. Tối về phòng khách sạn thì mở Youtube để xem lại, nào là BÊN CẦU DỆT LỤA, nào là TIẾNG TRỐNG MÊ LINH, MÁU NHUỘM SÂN CHÙA, LỠ BƯỚC SANG NGANG, TUYỆT TÌNH CA, NỬA ĐỜI HƯƠNG PHẤN…nước mắt bỗng dưng tuôn chảy không nên lời. Mỗi lần nghe chú ca, dù là một bài vọng cổ nhỏ hay một trích đoạn thôi thì quê hương chợt hiện ra, đẹp lắm, một Thi Sách hiên ngang, một Trần Minh trung hiếu nghĩa, một Long Hồ thương mẹ mến chị …tất cả đều là những tấm gương sáng cho chúng con học tập.
Để tạo nên nên nhân vật sống động, người nghệ sỹ phải đủ bản lĩnh, đủ tài năng lắm mới làm được. Để nhân vật sân khấu có thể làm rung cảm trái tim khán giả và sống mãi trong lòng khán giả thì người diễn viên phải truyền hết tâm huyết, thổi hồn vào nhân vật tác phẩm nên mới sống động và bất diệt! Tất cả những điều đó thì nghệ sỹ kính yêu THANH SANG của chúng ta đã làm được và dâng tặng cho đời biết bao tác phẩm hay, độc đáo, có giá trị cao.
Nay, tạo hóa đã định đặt cho chú 75 mùa xuân trọn vẹn, trọn một kiếp đời bươn chải vươn lên từ nghèo khó để thành danh, xứng đáng là tấm gương sáng về hình ảnh người nghệ sỹ chân chính tài hoa, một người chồng thủy chung, một người thầy, người anh, người chú…cuối cùng, chú đã sống mãi trong lòng khán giả.
Thôi thì, là một khán giả, xin được nói lời tri ân sâu sắc đến chú và xin kính chúc chú đường mây Tây Phương Cực Lạc thênh thang Phật Quốc Bồ Đoàn thanh tịnh vô ưu. Vĩnh biệt chú!
Kính như tại,
Hồ Nhựt Quang
Lúc 21:20 ngày 22/04/2017 TOKYO- NHẬT BẢN

[moka]

Đại diên của trang nhà cũng đả có đến viếng tang

[tancogiaoduyen]

Hình ảnh do loi chụp

[tancogiaoduyen]

Vợ chồng Hà mỹ Xuân chia buồn cùng Chị THANH SANG và gia đình.Khi hay tin NSUT THANH SANG đã qua đời.Nhớ lại những kỷ niệm mà HMX hát với Anh THANH SANG và Chi Ba THANH NGA những năm tại Đoàn Cải Lương Thanh Nga là MỘT DẤU ẤN trong ĐỜI Nghệ Sỹ Hà mỹ Xuân.
Anh THANH SANG luôn chỉ dạy cho HMX :
- Có lần tự tay Anh pha bóng mắt+bóng môi cho em.
- Có lần hat tai Bà Rịa. ,Anh dẫn các Anh Em trong đoàn về quê Anh ở Đất Đỏ đi bắt cua,và chỉ cách bất như thế nào cho khỏi bị kẹp cũng như biết hang nào có cua.Đúng như Anh nói thật tài tình.
- Trước khi hát,Anh làm tuồng xong hay đi tới đi lui kể chuyện tiếu lâm......và nhiều kỷ niệm lắm....
Nay Anh THANH SANG không còn nữa.Nhưng đã để lại cho khán giả mến mộ Anh những ấn tượng TỐT ĐẸP và Anh đã đóng góp vào bộ môn nghệ thuật Cải Lương những vai DIỄN ĐỂ ĐỜI.
Vợ chồng chúng em Xin THẮP NÉN HƯƠNG và Cầu Nguyện HƯƠNG HỒN Anh THANH SANG sớm về đất Phật.NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT.

[AnnaS]

Một vài video clip đám tang:

Đêm nhạc tiễn đưa:

phpBB [video]

Xem thêm ở đây:

phpBB [video]

[duyenclvn]

Sự ra đi của nghệ sĩ cải lương Thanh Sang đã để lại nhiều tiếc thương trong lòng người hâm mộ. Vợ ông, bà Trần Ngọc Mỹ, không ngừng xúc động khi nhắc về chồng với nhiều dự định còn dang dở.
Sau khi trút hơi thở cuối cùng hôm 21.4, linh cữu NSƯT Thanh Sang được quàn tại nhà riêng ở phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức (TP.HCM). Trong khuôn viên nhà rộng hơn 900 m2, rất nhiều vòng hoa của người hâm mộ gửi đến để viếng cây đại thụ của làng cải lương Việt Nam. Rất đông nghệ sĩ đã đến thắp cho ông nén nhang tiễn biệt như NSND Bạch Tuyết, NSND Lệ Thủy, MC Thanh Bạch... Những nghệ sĩ ở xa như Tài Linh, Phương Hồng Thủy hay người nhà những nghệ sĩ đã mất như Út Bạch Lan, Thanh Tòng... đã gửi vòng hoa đến viếng.



Các con của nghệ sĩ Thanh Sang túc trực bên quan tài cha
Các fan của ông từ các tỉnh thành cũng đã đến xin được thắp nén nhang. Em ruột Thanh Sang là cô Kim Dung cho biết cô liên tục nhận được điện thoại của fan gửi lời chia buồn, đặc biệt là từ nhiều fan ở nước ngoài. Trong tiếng nhạc cải lương mang nỗi niềm tiếc thương, cô Trần Ngọc Mỹ, vợ NSƯT Thanh Sang đã dành cho chúng tôi một cuộc chia sẻ ngắn.
* Thưa cô, trước khi chú Thanh Sang qua đời, chú còn tâm nguyện nào chưa hoàn thành?
- Cô Trần Ngọc Mỹ: Đối với chú, chú vẫn không nghĩ kỳ này là chú đi luôn (bật khóc). Chú đã nhiều lần hôn mê và vượt qua được. Đến sáng hôm đó chú vẫn còn tỉnh táo, da mặt hồng hào. Cô và chú còn nói đợi chú khỏe đi hỏi vợ cho con trai vì nghe con đã kiếm được người vừa ý. Vậy mà chưa kịp...
* Việc hai con không theo nghề đó có phải là mong muốn của gia đình không thưa cô?
- Không, nghề cải lương không được cha truyền con nối cô rất tiếc mà chú cũng tiếc. Nhưng cái nghề này phải có năng khiếu, con mình có sắc mà không có hơi ca. Làm nghệ sĩ không phải dễ đâu. Có lẽ trời phú không đứa nào có hơi ca, chắc tụi nó giống cô.
* Trong quá trình làm vợ nghệ sĩ nổi tiếng, cô có gặp áp lực gì không?
- Làm vợ nghệ sĩ phải áp lực chứ, nhất là với một nghệ sĩ nổi tiếng như chú, người ái mộ chú rất nhiều. Có rất nhiều người yêu mến chú đòi đi theo, nhưng quan trọng là chú có đáp lại hay không nữa. Chú thẳng tính, mọi thứ rõ ràng nên cô dù lo nhưng vẫn tin tưởng ở chú. Cô nghĩ rằng là người có danh hiệu đó mà không có fan thì mới đáng lo hơn.
* Cả cuộc đời cống hiến cho nghệ thuật cải lương, chú có mong đợi danh hiệu NSND như các đồng nghiệp của mình không?
- Chú từng nói phong tặng chỉ là danh hiệu thôi, quan trọng với chú là khán giả, đồng bào yêu thương biết tới mình là đủ rồi. Nếu có danh dự thêm thì vui hơn, không có thì không sao, mình sống tới đây là đủ rồi.

Cô Trần Ngọc Mỹ, vợ nghệ sĩ Thanh Sang
* Trong cuộc đời nghệ thuật, chú có yêu mến và thân thiết với giọng ca nào không, thưa cô?
- Người nào chú cũng đối xử và yêu mến như nhau, từ nam đến nữ. Chú nói nhắc riêng người nào cũng là không công bằng. Nếu chú có quý mến hơn thì đó là các nghệ sĩ lớn tuổi. Chú nghe ai mất là buồn nhiều lắm.
Hồi đám tang anh Thanh Tòng chú yếu đi không được, người nhà có cản nhưng nhất quyết đòi lên xe ngồi rồi cho xe đỗ ngoài nhà ảnh. Mấy em nghe chú Thanh Sang tới đã chạy ra. Chú ngồi trong xe khóc lắm, về bệnh mấy ngày luôn. Tới đám tang nghệ sĩ Út Bạch Lan người nhà sợ không cho đi, chú buồn bảo sao mấy cây đại thụ của cải lương giờ đi hết vậy.
* Được biết lúc sinh thời chú đã có cuộc sống rất giản dị...
- Lúc trẻ chú sống quá khổ nên khi có cũng không dám phung phí mà chắt chiu, dành dụm. Chú không đi ăn nhà hàng mà chỉ thích ăn cơm nhà, đặc biệt là món canh chua. Có những lúc tính xài thoải mái nhưng nghĩ lại sống vậy cũng được, hà tiện chút giúp người hoàn cảnh khó khăn hơn mình.
Hôm kỳ đám sinh nhật má bảy Phùng Há, chú vô chùa nghệ sĩ thăm chú bảo cô khi nào mất thì em kiếm đất ở ngoài chôn anh, nếu không có tiền thì mang thiêu rồi gửi chùa, ở đây chật quá rồi. Sống mình đã nhường nhịn, chết vô đây chen lấn anh không thích. Giờ cô cũng kiếm được Nghĩa trang Bình Dương mang chú lên đó. Chú sẽ nằm chung với anh Trịnh Công Sơn, ông bà Tám Vân… Chú nằm trên đó an ủi và ấm cúng lắm.

Nghệ sĩ Thanh Sang nhớ cải lương đến tận lúc mất
* Được biết cô sẵn sàng rao bán nhà lo cho chú?
- Khi chú bệnh nặng mười mấy năm nay thì tài sản trong nhà lần lượt “đội nón'’ ra đi. Cô chấp nhận rằng mình làm ra nó, chú bệnh thì những cái đó phải đi theo chú, lo cho chú.
Cái nhà đang ở giấy phép chưa có. Lúc sinh thời chú nói cái nhà đang ở tới chết vẫn chưa hoàn công, chú vẫn ở lậu. Tới nay nhà chưa có số nhà, chưa có giấy tờ nên cô chưa làm giấy chứng tử cho chú. Người nhà cố gắng đến tới ngày tiễn chú thì sẽ làm xong.
Cô luôn tâm nguyện dù đây là cái cuối cùng nhưng vì chú sẽ bán hết lo cho chú tới đâu hay tới đó. Nhưng trời không cho lo cho chú nữa...
* Nếu chọn lại cô có ủng hộ chú theo nghề cải lương?
- Đó là nghề và nghiệp của chú, cô chấp nhận lấy chú thì sẽ ủng hộ chú. Cô theo chú từ năm 19 tuổi, năm nay 57 rồi. Làm vợ nghệ sĩ khó nhưng cô chấp nhận hết vì quá thương chú và chú sống quá tình cảm với cô. Cô thương chú vì bản tính chú chứ không phải vì chú là nghệ sĩ (khóc).
* Xin cám ơn cô!
duyenclvn theo thanhnien

[khangbang]

[AnnaS]

Vì sao Thanh Sang chưa được phong NSND?

Vẫn biết không có điều gì cao quý hơn tình cảm của công chúng dành cho nghệ sĩ nhưng với sự nghiệp ca diễn lẫy lừng như Thanh Sang mà không được phong tặng danh hiệu NSND là một sự thiệt thòi cho ông

Trong những ngày diễn ra tang lễ Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Thanh Sang, các đồng nghiệp đến viếng đã bày tỏ sự bức xúc trước việc vì sao ông chưa được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND). Cứ mỗi lần có một nghệ sĩ tên tuổi lớn ra đi, người trong giới mới đặt câu hỏi tại sao họ xứng đáng như thế vẫn chưa được nhà nước xét tặng các danh hiệu cao quý: NSƯT, NSND? Nghệ sĩ Thanh Sang cũng là trường hợp như vậy.

Thiếu huy chương

Với những cống hiến to lớn cho sự nghiệp sân khấu, những vai diễn của NSƯT Thanh Sang đã trở thành kinh điển của nghệ thuật cải lương. Từ Giải Thanh Tâm năm 1964 đến Huân chương Vì sự nghiệp văn học nghệ thuật năm 1992 là những ghi nhận về tài năng và sự đóng góp của ông cho sân khấu nói riêng, sự nghiệp văn học nghệ thuật của nước nhà nói chung. Thế nhưng, việc xét tặng danh hiệu cao quý của nhà nước đối với một nghệ sĩ có nhiều công lao như Thanh Sang đã không làm thỏa mãn mong muốn của người trong giới sân khấu cũng như công chúng ái mộ ông.

Vì sao Thanh Sang chỉ được phong tặng NSƯT trong khi thành tích nghệ thuật của ông khó ai sánh bằng? Không những nhân thân trong sạch, ông lại là con liệt sĩ - có cha hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Pháp.

NSND Trần Ngọc Giàu, Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM, cho rằng NSƯT Thanh Sang rất xứng đáng là NSND. “Tôi rất tiếc khi nhắc đến trường hợp xét tặng danh hiệu NSND của các NSƯT: Thanh Sang, Minh Vương, Út Bạch Lan. Chính vì cứ dựa theo tiêu chí phải có HCV mới tiếp nhận hồ sơ nên các nghệ sĩ này đã không có tên trong danh sách từ hội đồng xét chọn cấp địa phương” - NSND Trần Ngọc Giàu cho biết.

Theo ông Phan Quốc Hùng, nguyên Giám đốc Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang, sự bất cập trong quy chuẩn xét tặng danh hiệu này đã dẫn đến nhiều hệ lụy. Nhiều nghệ sĩ đã nói “không” ngay từ lúc bắt đầu làm hồ sơ, trong đó có NSƯT Thanh Sang.


NSND - nhạc sĩ Thanh Hải (bìa trái), NSND Lệ Thủy, NSƯT Minh Vương (bìa phải) tặng hoa chúc mừng “Trần Minh” - Thanh Sang trong chương trình “50 năm một tình yêu sân khấu” vinh danh ông tại Nhà hát Thành phố

“Tôi biết tính của Thanh Sang, lòng tự trọng không cho phép anh phải bon chen dự thi, giành đất diễn với các diễn viên trẻ tại các kỳ hội diễn, liên hoan sân khấu để kiếm huy chương. Dù Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang đã nhiều lần mời tham gia nhưng anh đều từ chối vì lý do tế nhị đó. Tôi cho rằng chính lòng tự trọng đã khiến anh Thanh Sang cũng như nhiều nghệ sĩ lớn tuổi khác từ chối tham gia hội diễn để có đủ huy chương đạt quy chuẩn cho việc xét duyệt danh hiệu NSƯT, NSND” - ông Hùng nhận xét.

NSND Trần Ngọc Giàu khẳng định huy chương chỉ là một trong 4 tiêu chí xét chọn chứ không phải quyết định. Ví dụ, trường hợp NSƯT Trọng Hữu, NSƯT Thảo Vân của TP Cần Thơ do được địa phương giới thiệu nên nhà nước tặng danh hiệu NSND đợt vừa rồi. Đạo diễn Hữu Lộc của Đoàn Nghệ thuật Tổng hợp Long An được hội đồng xét chọn địa phương bầu chọn nên đã được trao danh hiệu NSƯT. Trong khi đó, ông Phan Quốc Hùng lại không được địa phương là TP HCM xét duyệt. Rõ ràng, còn nhiều bất cập trong vấn đề xét tặng danh hiệu ngay từ hội đồng nghệ thuật địa phương, vô tình khiến một số nghệ sĩ bị thiệt thòi. Trong đó, NSƯT Thanh Sang, NSƯT Út Bạch Lan và NSƯT Minh Vương rất xứng đáng được trao tặng danh hiệu NSND.

Đối với khán giả mộ điệu sân khấu, rất nhiều tên tuổi lớn như NSƯT Thanh Sang xứng đáng được tặng danh hiệu NSND mà không cần có thêm huy chương nào nữa. Bởi lẽ, họ đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp sân khấu bao lâu nay, được đông đảo khán giả yêu mến.

NSƯT Vũ Linh bày tỏ: “Đã nhiều đợt rồi, việc xét tặng danh hiệu NSND vẫn không có tên NSƯT Thanh Sang, đó là một điều chưa hợp lý. Ông đã sống trọn vẹn với nghề, tạo ra nhiều vai diễn để đời, làm rạng danh nghệ thuật cải lương, trao truyền cho thế hệ trẻ nhiều bài học quý. Những dấu ấn đẹp trong cuộc đời nghệ thuật của ông là những viên ngọc quý, sáng mãi trong lòng công chúng mộ điệu”.

Niềm đau danh hiệu

“Tôi vui biết mấy khi nhận được thông tin anh Bảy Viễn Châu và chị Kim Cương được đặc cách xét tặng NSND một đợt với Bạch Tuyết, Ngọc Giàu, Lệ Thủy. Thú thật, dùng từ “đặc cách” với thế hệ chúng tôi nghe rất đau lòng. Tôi lại chịu cách ứng xử của Bảo Quốc, dứt khoát không làm đơn xin, làm bản báo cáo thành tích đã đạt được của mình” - NSƯT Thanh Sang tâm sự sau khi nghe tin nhiều nghệ sĩ cùng thời với mình được đặc cách xét tặng NSND.

Qua nhiều mùa xét tặng danh hiệu, NSƯT Thanh Sang từng bày tỏ suy nghĩ của ông trước vận mệnh của sàn diễn cải lương, nơi mà lẽ ra những nghệ sĩ được trao tặng danh hiệu cao quý phải nắm tay nhau để làm cho sàn diễn sáng đèn. Đằng này, chính danh hiệu đôi lúc đã làm cho nghệ sĩ mất đoàn kết, tách rời nhau.

Sinh thời, NSƯT Thanh Sang vẫn thường trăn trở đối với 2 trường hợp mà ông cho rằng xứng đáng hơn mình rất nhiều. Đó là NSƯT Minh Vương và NSƯT Út Bạch Lan. Theo ông, 2 người này phải được phong tặng danh hiệu NSND.


NSƯT Thanh Sang và Minh Vương trong lễ trao tặng nhà tình thương cho đồng bào nghèo do Sân khấu Vàng tổ chức năm 2007 tại rạp Hưng Đạo. Công trình này đã trao hơn 30 căn nhà tình thương cho đồng bào nghèo

NSƯT Thanh Sang cũng từng nói đến sự cống hiến của những nhạc công, nhạc sĩ lĩnh vực sân khấu cải lương. Họ là những người chịu nhiều thiệt thòi nhất trong chuyện xét tặng danh hiệu. Theo ông, rất ít nhạc sĩ tên tuổi được phong tặng danh hiệu ngoài NSND Bảy Bá (soạn giả Viễn Châu). “NSƯT Ba Tu, NSƯT Văn Giỏi xứng đáng được xét tặng danh hiệu NSND. Nghệ sĩ chúng tôi mang ơn họ. Chính họ đã giữ hồn, chắp cánh cho nghệ sĩ biểu diễn thăng hoa trên sân khấu. Họ cũng như tôi, già rồi, còn ai mời tham gia hội diễn, liên hoan nữa để có huy chương” - NSƯT Thanh Sang từng day dứt.

Với nhiều nghệ sĩ, họ làm nghệ thuật trên hết là vì yêu nghề, yêu khán giả chứ không vì bất kỳ danh hiệu nào. Dù có được danh hiệu hay không thì họ vẫn lao động hết mình cho sàn diễn. Dù thời gian ngày càng bào mòn sức khỏe nhưng họ vẫn miệt mài dưới ánh đèn sân khấu, nhả những sợi tơ cuối cùng của kiếp tằm để phụng sự nghiệp tổ, phục vụ nhân dân.

Cống hiến trọn đời cho sự nghiệp sân khấu, NSƯT Thanh Sang đã xứng đáng là nghệ sĩ của nhân dân rồi. Chỉ có điều, không được nhà nước trao tặng danh hiệu cao quý là một sự thiệt thòi cho ông, thể hiện việc thiếu công bằng trong ghi nhận công lao đóng góp của nghệ sĩ.

Những ngày diễn ra tang lễ NSƯT Thanh Sang, trong dòng người đến viếng, có rất đông khán giả yêu quý tài năng của ông. Nhiều người từ các tỉnh xa tìm đến thắp hương tiễn biệt ông. Họ đứng lặng lẽ bên quan tài của ông mà nước mắt cứ chảy dài. Không có điều gì cao quý hơn tình cảm mà công chúng đã dành cho nghệ sĩ và thế hệ vàng của sân khấu cải lương. Đó thật sự là danh hiệu tột đỉnh của một đời nghệ sĩ.

Đặc cách một lần rồi… khóa sổ

Thực tế, nếu giữ quy chuẩn xét duyệt danh hiệu NSND phải có 2 giải vàng quốc gia thì chắc chắn danh hiệu đó sẽ không bao giờ đến với NSƯT Thanh Sang hay sầu nữ Út Bạch Lan, “khôi nguyên vọng cổ” Minh Vương. Trong khi đó, những nghệ sĩ cùng thời họ như: Lệ Thủy, Bạch Tuyết, Ngọc Giàu, Kim Cương đều đã là NSND thông qua đặc cách. Thế nhưng, đặc cách thì chỉ được áp dụng một lần rồi... khóa sổ.

“Từ trước đến nay, khi tiếp xúc những nhà lãnh đạo ngành sân khấu, tôi từng nói lên ước nguyện xét tặng danh hiệu NSND cho nhiều nghệ sĩ, trong đó có anh Thanh Sang. Thế nhưng, ước nguyện đó đã trở nên xa vời. Giờ đây, anh đã qua đời, để lại cho đồng nghiệp biết bao tiếc nuối. Theo tôi, nên xem xét lại quy chế của việc xét tặng danh hiệu NSND để truy phong cho những nghệ sĩ có nhiều cống hiến, có sức ảnh hưởng lớn đối với công chúng như anh Thanh Sang” - NSND Đinh Bằng Phi bày tỏ.

Nếu như các NSƯT: Út Bạch Lan, Thanh Sang, Minh Vương, Thanh Tuấn, Trần Minh Ngọc… chưa được phong tặng NSND thì nhiều nghệ sĩ tên tuổi khác đến nay vẫn chưa được đón nhận danh hiệu NSƯT cũng chỉ vì rào cản huy chương, như: Hồng Nga, Bo Bo Hoàng, Thanh Loan, Xuân Yến, Châu Thanh, Bạch Long, Thanh Sơn, Kiều Phượng Loan, Tú Trinh…

“Dẫu biết rằng mỗi công việc điều có một quy trình, quy định riêng nhưng với nghệ thuật thì Ban Thi đua - Khen thưởng trung ương cũng đừng quy định quá cứng nhắc. Nên có những đợt đặc cách riêng cho các trường hợp đặc biệt. Họ thật sự có tài năng, uy tín và được số lượng khán giả rộng lớn trong cả nước công nhận. Nếu cứ mãi theo cơ chế “xin cho” lâu nay thì lòng tự trọng của người nghệ sĩ ít nhiều cũng bị tổn thương. Với những nghệ sĩ còn sống, còn cống hiến, còn là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ, hãy trao tặng danh hiệu, đừng để phải truy phong khi họ đã nằm xuống. Điều đó càng làm thêm đau lòng nhau mà thôi” - NSND Đoàn Dũng nhìn nhận.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp
(nld.com.vn)