Đăng lúc: Thứ sáu - 07/02/2014 13:40
- Đã xem: 2591
Làng Chèo: Thiếu vắng nhân tài trẻ.
Cuộc thi Nghệ thuật sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2013 do Cục nghệ thuật biểu diễn phối hợp với Sở Văn hóa Thể thao Du lịch Hải Phòng và Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tổ chức diễn ra tại Hải Phòng cuối tháng 10 năm 2013 là cuộc thi có nhiều vở diễn tham dự nhất từ trước đến nay. Đó là tín hiệu hay, thế nhưng nó cũng cho thấy rõ một thực trạng không mấy sáng sủa của một trong những môn nghệ thuật dân tộc độc đáo nhất.
Từ hội diễn, đến liên hoan và bây giờ là cuộc thi. Sự khác nhau về tên gọi cũng tương đương với sự thay đổi về chất: “Chúng tôi muốn sự gặp gỡ, giao lưu, học hỏi giữa những người làm nghề có tính thi đua, cạnh tranh nhiều hơn nên đã đổi tên từ Liên hoan thành Cuộc thi”, ông Nguyễn Đăng Chương Cục trưởng Cục nghệ thuật biểu diễn cho biết. Gọi là cuộc thi, cũng có nghĩa, sự nghiêm túc, công bằng trong chấm giải được đưa lên hàng đầu. Những lần trước, chuyện giám khảo bị săn đón, mua chuộc vẫn được những người trong nghề truyền tai nhau. Thậm chí, còn nghe nói, có đơn vị mang hẳn một bao tiền đến “tặng” những người cầm cân nảy mực. Chuyện dễ hiểu, bởi giải thưởng thì ai chẳng thích. Song cũng có không ít đơn vị nghệ thuật phải chịu áp lực từ các cấp lãnh đạo rằng, bằng mọi giá phải có huy chương. Bởi tiền dựng vở, kinh phí đi tham dự trong một thời gian dài có khi phải xin cấp trên. Nhận được tiền thì nhận luôn áp lực. Nỗi khổ sở vô lý mà người nghệ sĩ phải chịu tác động đến Ban tổ chức, Ban giám khảo khiến cho đằng sau các giải thưởng không thiếu những dấu hỏi nghi ngờ. Nhưng lần này, Cục trưởng Nguyễn Đăng Chương khẳng định, sẽ loại bỏ tiêu cực ra khỏi cuộc thi, thậm chí ra khỏi các hoạt động nghệ thuật trong toàn quốc. Ông cũng tiết lộ, năm vừa qua, 80% những tiêu cực trong nghệ thuật đã bị loại bỏ.
Cuộc thi nghệ thuật sân khấu Chèo chuyên nghiệp năm nay làm rõ hơn một nguy cơ đã được báo trước từ lâu, đó là thiếu tác giả viết Chèo trầm trọng. Hội diễn, liên hoan lần nào cũng hạn chế mỗi tác giả không có quá ba tác phẩm tham gia nhưng hầu như lần nào cũng phải đặc cách cho trường hợp của tác giả Trần Đình Ngôn, cây bút số một của làng Chèo hiện nay đã ở tuổi U80. Ở những liên hoan trước, tác giả Trần Đình Ngôn có đến 8 vở, chiếm non nửa số vở diễn tham dự. Năm nay, số tác phẩm của tác giả họ Trần chỉ dừng lại ở con số 5 nhưng điều này cũng khiến ông băn khoăn bởi lại thêm một lần nữa ông thuộc diện vi phạm quy chế. Biết vậy song BTC cũng có thể áp dụng quy tắc “không vượt quá ba tác phẩm” đối với ông bởi trước đó tác giả Trần Đình Ngôn đã gửi một bức tâm thư đến Cục nghệ thuật biểu diễn trình bày rõ sự tình, rằng có những nhà hát đã dựng vở từ những năm trước, năm nay do không có kinh phí để dựng vở mới nên đành phải mang vở do ông viết tham dự cuộc thi. Tác giả Trần Đình Ngôn cũng xin rút khỏi danh sách dự giải thưởng dành cho tác giả xuất sắc, đồng thời không ngồi trong vị trí của ban giám khảo, nơi mà những năm trước ông là thành viên. Năm nay, ông chỉ đến tham dự với tư cách là tác giả có nhiều tác phẩm dự thi nhất.
Quy định mỗi tác giả, đạo diễn không được tham gia vượt quá ba tác phẩm tham dự Cuộc thi đã được áp dụng từ lâu. Theo Ban tổ chức thì đó là cách để khuyến khích các nhân tố mới trong nghệ thuật bởi tâm lý các đơn vị nghệ thuật thích chọn giải pháp an toàn bằng cách mời những tác giả, đạo diễn cây đa, cây đề và cái chính là họ không tin vào những người trẻ. “Niềm tin” này không phải không có cơ sở, nhất là trong tình hình nghệ thuật truyền thống dân tộc đang khan hiếm nhân tài trẻ như hiện nay. Khuyến khích người trẻ bằng cách hạn chế sức lao động của người già trong một cuộc thi chuyên nghiệp xem ra không có hiệu quả. Điều này dường như ai cũng biết. Bằng chứng là qua ngần ấy hội diễn, liên hoan được khuyến khích theo cách đó song ở Cuộc thi này, các tác giả trẻ chưa thấy hiện diện như một nhân tố đáng chú ý. Có chăng là tác giả trẻ Trần Đình Văn, con trai nhà viết chèo Trần Đình Ngôn. Tác giả thuộc thế hệ 7x được xem như mầm non của làng chèo, được nhiều đơn vị đặt niềm tin. Thế nhưng, tác giả trẻ đang giữ vốn chèo đậm đặc nhất hiện nay vẫn bị đồng nghiệp nhận xét là hơi bị an toàn trong xu hướng sáng tác, trong khi đòi hỏi chính là cuộc thi cũng như của nghệ thuật Chèo hiện nay là sự tìm tòi, bứt phá trong sáng tạo nhằm giúp nghệ thuật này phát triển theo kịp đời sống hiện đại.
Tác giả Triệu Trung Kiên cũng được coi là cây bút trẻ nhiều hứa hẹn khi kịch bản “Bắc Lệ đền thiêng” của anh nhận được nhiều lời ngợi khen của bạn bè, đồng nghiệp. Tuy nhiên, tác giả họ Triệu là người con của cải lương, bước vào nghệ thuật chèo, anh là người ngoại đạo. Theo tiết lộ của Nhà hát Chèo Việt Nam, lúc đầu nhà hát đã đặt hàng hai tác giả của làng Chèo với mong muốn có kịch bản ưng ý để dựng vở tham dự cuộc thi. Tiếc là hai cuộc đặt hàng này đều không mang lại kết quả. Cho đến khi mọi người lên www.chokich.vn mới thấy ý tưởng của “Bắc Lệ đền thiêng” của Triệu Trung Kiên thực sự hấp dẫn và quyết định đặt hàng. Tuy nhiên, tác giả của nghệ thuật cải lương thì không thể cho ra đời một kịch bản Chèo. “Ê-kíp của vở diễn đã tự chuyển thể kịch bản “Bắc Lệ đền thiêng” sang Chèo. Đạo diễn, diễn viên mỗi người góp một miếng nghề, chuyển thể đến khi nào thấy ưng ý thì thôi. Vì thế, đáng lẽ chỉ mất một tháng để vỡ vở thì lần này Nhà hát Chèo Việt Nam mất đến ba tháng”- NSƯT Thanh Ngoan, giám đốc Nhà hát cho biết. Như thế để thấy, tác giả trong làng Chèo thiếu trầm trọng đến mức nào, không chỉ người sáng tác mà cả người chuyển thể.
Thường, đã gọi là Cuộc thi thì người dự thi phải đến với tâm lý thoải mái, tự tin song thực tế có nhiều đoàn biết thừa vở mình kém nhưng vẫn cứ đi. Bởi trong tình trạng thiếu kịch bản hay, đạo diễn giỏi, diễn viên có tài thì việc cho ra đời một vở diễn xuất sắc khiến chủ sở hữu cảm thấy hài lòng là điều cực kỳ khó. NSND Lương Duyên, giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nam cho biết, vở “Bài thơ treo giải yếm đào” của Nhà hát thực ra đã được dàn dựng và biểu diễn cách đây… 17 năm. Vì không có kinh phí dựng vở mới nên đơn vị này đành mang “đồ cũ” đi thi. Nhưng ví như có đủ kinh phí dựng vở thì nguồn nhân lực trẻ của Nhà hát hiện nay chưa chắc đáp ứng đủ yêu cầu cho một vở diễn “đẳng cấp”. “Những diễn viên tham gia Cuộc thi đã gắn bó với vở diễn “Bài thơ treo giải yếm đào” trong suốt nhiều năm, cũng từng biểu diễn nhiều nơi. Có thế họ mới đủ độ chín, đủ tự tin để đi thi”, nữ nghệ sĩ hàng đầu của Chèo Hà Nam bộc bạch. Trường hợp của Nhà hát Chèo Hà Nam không phải cá biệt. Chất lượng diễn viên trẻ tại một số đơn vị nghệ thuật Chèo hiện nay cũng đang đến hồi báo động, nhất là các đơn vị địa phương. Do chất lượng đào tạo chưa tốt, cơ hội rèn rũa nghề nghiệp không nhiều, cộng với đời sống khó khăn khiến nhiều diễn viên trẻ bị phân tán, không thể dành trọn tâm huyết cho nghề.
CLVNCOM - Thấm thoắt mà cái năm dịch vật, ý hỏng phải năm Canh Tý sắp hết, thiên hạ lại lo lắng chạy vạy, sắm sửa cho mấy ngày xuân mới, tống cựu nghinh tân. Ở bên nhà đang rôm rả đón chào năm mới hay mừng ngày Tết đến chứ mấy xứ Tây Âu này đang ở đỉnh cao của mùa đông, tuyết phủ trắng trời, có thấy gì là giao mùa hay Tết nhứt. Bước ra đường ai nấy cũng quấn theo một cái mền, nay lại có thêm cái khẩu trang che kín mặt mày vì bệnh dịch hoành hành, ta nói ngó giống hệt như “Ninja” ! Lệnh “shutdown” kéo dài nhiều tháng khiến cho mấy hiệu buôn lớn nhỏ bị đóng cửa hàng loạt, chủ nhân bị lỗ lã, thất thu đến nỗi phải dẹp tiệm và đóng cửa vĩnh viễn. Những con phố thương mại sầm uất, ồn ào giờ đây chỉ là những con phố chết. Phố xá điêu tàn, nền kinh tế tê liệt kiểu này thì ba năm nữa cũng khó mà ngoi lên như trong thời gian chưa có dịch xảy ra.
Giới mộ điệu sân khấu cải lương vừa có được món quà đầu năm là tuyển tập cổ nhạc "Trăng nước Cần Thơ" của tác giả Nhâm Hùng - Bình Trọng (NXB Ðại học Cần Thơ) và "101 bài vọng cổ, tài tử đoạt giải và phát sóng" của tác giả Nguyễn Trung Nguyên (NXB Hội Nhà văn).
Nữ danh ca Lệ Thu vừa qua đời vào lúc 7 giờ tối Thứ Sáu, 15 Tháng Giêng, sau một thời gian bị nhiễm COVID-19, ái nữ của bà xác nhận với nhật báo Người Việt.
Vì lý do riêng tư, ái nữ của danh ca không muốn nêu tên.
Nguyễn Thị Hàn Ni nhận được cúp "Bông lúa vàng" mạ vàng SJC và tiền mặt 100 triệu đồng.
Ngày 9-1, tại nhà hát VOH của Đài Tiếng nói nhân dân TP HCM, Nguyễn Thị Hàn Ni (Bình Dương) đã giành giải nhất cuộc thi Bông lúa vàng 2020 với số điểm 19,998.
NSND Thoại Miêu ngồi đó, nơi hàng ghế của người cầm cân nảy mực, chăm chú xem những nghệ sĩ thuộc thế hệ đàn em, đàn cháu của mình say sưa so tài ca diễn trong cuộc thi Tài năng diễn viên trẻ sân khấu cải lương toàn quốc.
Nhạc sư Nguyễn Vĩnh Bảo - bậc đại thụ sau cùng của nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ đã vĩnh biệt chúng ta vào tối 7-1-2021, tại nhà riêng ở TP Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Trong hành trình cuộc đời 104 năm, nhạc sư có gần một thế kỷ gắn bó với tiếng đờn quê hương, cống hiến to lớn và vô giá cho Đờn ca tài tử, góp phần để Đờn ca tài tử được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
CLVNCOM - Hằng năm, không phải đợi đến cuối mùa thu mà chỉ mới đầu thu, mây tháng chín đã bàng bạc êm trôi và lá ngoài đường đã bắt đầu rụng nhiều. Đầu tháng mười hai, trời đất đã dần vào cuối thu, ngày ngắn hơn đêm và trên những cành cao chỉ còn sót lại một vài chiếc lá cuối mùa tàn úa. Có lẽ còn vương vấn cành xanh nên chúng chưa muốn về với nguồn, với cội. Giữa khi cảnh vật u ám, buồn tẻ như vậy thì mùa lễ giáng sinh cũng ngấp nghé đâu đó ở ngoài đầu ngõ hay trước thềm nhà. Ở các nước Tây Âu và rất nhiều xứ sở trên quả đất này, lễ giáng sinh mang ý nghĩa hết sức trọng đại và cũng là mùa sum họp gia đình sau một năm miệt mài, bận rộn.
Lễ cầu siêu cho nhạc sĩ Lam Phương (20.3.1937 – 22.12.2020), thế danh Lâm Đình Phùng, pháp danh: Ngộ Trí Nhân), diễn ra lúc 9 giờ ngày 27-12, tại chùa Giác Ngộ.
Nghệ sĩ Chí Thiện - anh trai nghệ sĩ Chí Tài, đang ở Mỹ - cho biết gia đình đặt trọn niềm tin vào Việt Hương và Hoài Linh, để cả hai cùng lo thủ tục đưa thi hài em trai ông về Mỹ sớm nhất có thể.
Nghệ sĩ Việt Hương cho biết gia đình danh hài Chí Tài có nguyện vọng đưa ông về Mỹ chôn cất. Chiều 9-12, chị đã cùng danh hài Hoài Linh, Trường Giang vào bệnh viện quay hình trực tuyến để vợ nghệ sĩ Chí Tài từ Mỹ có thể nhìn thấy mặt chồng
Cô đào nhỏ xinh với gương mặt sáng trong Lê Thanh Thảo vừa mới toanh đoạt huy chương vàng Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang năm 2020
Ý kiến bạn đọc