TRƯỞNG 7 ĐOÀN KIM CHUNG : ÔNG TÁM CHIÊU ANH

Ông TRƯƠNG CHIÊU ANH,

Pháp danh Trí Đạo

Sinh năm 1928, quê quán Saigon

Đã từ trần lúc 17 giờ 05 ngày 19 tháng 7 năm 2013,

nhằm ngày 12 tháng 6 năm Quý Tỵ

Hưởng thọ: 86 tuổi

Đúng lý ra nên ghi trên bản báo tin buồn: Ca sĩ cổ nhạc kiêm soạn giả Chiêu Anh tên thật Trương Chiêu Anh... vì anh Chiêu Anh là một trong những danh ca vọng cổ hàng đầu trong thập niên 40, 50... Sau năm 1975 anh có trở về làm việc cho ngành sân khấu và nghỉ hưu khi anh được 60 tuổi (1988).

Tôi còn nhớ một giai thoại về cuộc đời tình cảm của cố Soạn giả Chiêu Anh...

Hồi đó, năm 1948, gánh Thỉ Phát Huê về hát ở rạp Thành Xương, đường Yersin, quận Nhì Saigòn. Thỉ Phát Huê là một gánh hát cải lương bực trung, đào kép trẻ đẹp, ca hay hát giỏi, chuyên hát các tuồng kiếm hiệp nổi tiếng của Soạn giả Mộng Vân. Đoàn hát Thỉ Phát Huê hát rất ăn khách ở các tỉnh Hậu Giang. Có nhiều vị công tử con của các ông điền chủ, nhiều ông chức sắc Hội Tề, nhiều sĩ quan tìm cách ve vãn, muốn chiếm trái tim của những cô đào đẹp, ca hay hát giỏi. Ông bầu muốn tránh khỏi bị các ông khán giả si tình cướp mất các cô đào trẻ đẹp nên đưa đoàn Thỉ Phát Huê đi lưu diễn các tỉnh miền Đông, trạm đầu tiên là Saigòn.

Đoàn Thỉ Phát Huê có hai cô đào trẻ xuân sắc nhứt, là cô Kim Nên và cô Ngọc Nuôi. Kim Nên là em gái của cô Năm Cần Thơ, một nữ danh ca nức tiếng qua bài vọng cổ Chim Họa Mi, ca trong quán Lệ Liễu ở Giải Trí Trường-Thảo Cầm Viên Saigon. Cô Năm Cần Thơ cũng là ca sĩ cổ nhạc lừng danh của Đài Phát thanh Pháp-Á. Cô Năm Cần Thơ mời các bạn ca sĩ Thành Công, Chín Sớm, Việt Hùng, Chiêu Anh, Bảy Quới, Sáu Thoàng, Ngọc Ánh cùng làm chung trong đài phát thanh đi xem đoàn Thỉ Phát Huê. Các ca sĩ đều khen giọng ca của cô Kim Nên và Ngọc Nuôi, chỉ riêng hai anh, Việt Hùng và Chiêu Anh, lại si mê hai cô đào này.

Lúc đó, Chiêu Anh là ca sĩ kiêm xướng ngôn viên của đài phát thanh. Việt Hùng là tài xế của ông Trưởng Ty Công An Gia Định, anh ca tân nhạc và cổ nhạc ở đài phát thanh. Khi gánh hát Thỉ Phát Huê dời đi diễn các tỉnh khác thì hai anh trốn theo gánh hát để được gần người yêu. Ông bầu Thỉ Phát Huê chẳng những không bị mất các cô đào đẹp mà chuyến lưu diễn lần này ông được thêm hai kép danh ca vọng cổ.

Việt Hùng cưới cô Ngọc Nuôi, được Ngọc Nuôi dạy cho hát trên sân khấu, trở thành kép mùi Việt Hùng.

Anh Chiêu Anh cưới cô Kim Nên, cũng được cô Kim Nên dạy ca diễn trên sân khấu, nhưng anh chỉ thích làm ca sĩ, ca vọng cổ ngoài màn trước khi đoàn mở màn hát và anh trở thành soạn giả của gánh hát.

Ca sĩ Chiêu Anh giọng Thổ, trầm ấm, giọng ca rất truyền cảm được thính giả mến mộ. Anh đẹp trai, vóc người tầm thước, mặt trái soan, mắt lớn, môi cười rất có duyên, đáng lẽ khi anh hát cặp với cô Kim Nên, anh có thể trở thành kép mùi. Nhưng tánh tình của Chiêu Anh khiêm tốn, không thích ồn ào, không tranh vai tuồng như các bạn kép hát trong đoàn nên anh chọn nghề sáng tác để viết vọng cổ và tuồng cho Kim Nên ca, hát.

Soạn giả kiêm ca sĩ Chiêu Anh sáng tác nhiều bài vọng cổ được Đài Phát thanh Pháp-Á và Đài Saigon thu và phát trên làn sóng điện, nhưng đến nay nhiều nghệ sĩ trẻ hay ký giả kịch trường không biết ca sĩ Chiêu Anh, đó là vì thời của Chiêu Anh nổi danh thì báo chí chưa có trang kịch trường thường ngày. Thêm nữa, đài phát thanh không có bản lưu in ra dĩa như các hãng dĩa và cũng không in bài ca ra từng tập, nên không có lưu lại được những tác phẩm của Soạn giả Chiêu Anh.

Có rất nhiều soạn giả viết vọng cổ thu thanh trên dĩa, hát trên đài phát thanh trong nhiều năm, nhưng cũng bị người đời quên lãng như Soạn giả Chiêu Anh. Đó là các soạn giả: Văn Giai (hãng dĩa Quê Hương, trong Chợ Lớn), Lê Văn Đương, Văn Bình (chồng cô Ba Trà Vinh), Yên Sơn, Vân Thủy (hãng dĩa Capitol) Phương Linh, Nguyễn Văn Đông (hãng dĩa Continental, Sơn Ca), các soạn giả kiêm ca sĩ Bảy Quới, Thành Công, Quang Phục, Vinh Sang, Văn Nghiệm... (Đài Phát thanh Pháp-Á, Đài Saigòn).

Soạn giả Chiêu Anh được các bạn nghệ sĩ đồng thời thương mến vì anh thường giúp đỡ, không làm mích lòng bất cứ ai trong các đoàn hát. Anh không sa đà trong các tệ đoan tứ đổ tường, không rượu chè say sưa, không hút sách, không cờ bạc, không say mê nhan sắc và anh nổi tiếng tuyệt đối chung thủy với cô vợ Kim Nên, vì vậy trong thập niên 40, 50, các thập niên mà nghệ sĩ còn sống sa đà trong các tệ đoan, thì ca sĩ Chiêu Anh có tư thế giống như một công chức hay một giáo viên đi lạc vào dòng sân khấu cải lương.

Ca sĩ Chiêu Anh và nữ nghệ sĩ Kim Nên sanh được một trai, đó là ca sĩ Thái Châu, ca sĩ tân nhạc lừng danh trong nước trước 1975 và nổi danh trên các hãng băng vidéo, DVD, hải ngoại như Paris By Night, Vân Sơn, Asia...

Năm 1972, không hiểu vì sao gia đình nghệ sĩ Kim Nên - Chiêu Anh tan vỡ. Nữ diễn viên Kim Nên xuất ngoại và Soạn giả kiêm ca sĩ Chiêu Anh rời khỏi sinh hoạt của giới nghệ sĩ, ca sĩ và soạn giả.

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, chánh quyền mới buộc tất cả các nghệ sĩ tân cổ đều phải đăng ký tại Ty Sân Khấu (trụ sở tạm đặt tại Trường Quốc Gia Âm Nhạc Saigon đường Nguyễn Du). Tôi gặp lại ca sĩ Chiêu Anh, khi tâm sự với nhau tôi mới biết là anh mua nhà ở đường Cao Đạt gần cầu chữ Y.

Đây là khu phố mới xây cất, cư dân đa số là công chức, sĩ quan và một số nghệ sĩ có thu nhập cao như gia đình đạo diễn Hoàng Việt, vợ chồng nghệ sĩ Việt Hùng, vợ chồng ca sĩ Chiêu Anh, vợ chồng thầy bảy Liêm, quản lý đoàn Thanh Minh - Thanh Nga, gia đình soạn giả Phương Ngọc...

Ca sĩ Chiêu Anh được Ty sân khấu chỉ định làm Trưởng ban quản lý rạp hát Quốc Thanh. Từ năm 1976 đến năm 1980, tôi giúp việc cho đoàn hát Thanh Minh nên những khi hát ở rạp Quốc Thanh, tôi có nhiều dịp chuyện trò tâm sự với anh Chiêu Anh. Anh Chiêu Anh chỉ kể những chuyện khó khăn trong việc làm Trưởng Ban Quản lý rạp Quốc Thanh, mỗi khi tôi hỏi anh về chuyện vợ trước của anh (cô Kim Nên) anh nói: “Chuyện qua rồi, tuy tôi vẫn còn thương bả nhưng chúng tôi giờ đây mỗi người có một gia đình riêng rồi. Nhắc làm gì cái chuyện cũ”.

Anh Chiêu Anh làm Trưởng Rạp Quốc Thanh cho đến ngày về hưu, anh được cấp Chỉ huy khen là một người làm việc tận tụy và liêm chính. Các nghệ sĩ thương mến anh, vì nghệ sĩ nào kẹt mua vé hát chỗ tốt không được thì anh Chiêu Anh sẵn lòng giúp, nhưng ai mua vé mời bạn, anh biết, ai mua vé để bán chợ đen thì đừng hy vọng được anh giúp.

Soạn giả kiêm ca sĩ Chiêu Anh mất tại tư gia vì bệnh già.

Lễ Nhập quan lúc 00 giờ 00 ngày 19/7/2013.

Lễ hỏa táng ngày 16/6, năm Quý Tỵ, tại Đa Phước - Bình Chánh.

Con trai lớn của anh là ca sĩ Thái Châu từ Hoa Kỳ về Việt Nam thọ tang cha.

Thân mẫu của Thái Châu là bà Kim Nên, vì tuổi cao sức yếu không về viếng tang được.

Nơi xứ người xa xôi ngàn dặm, tôi xin thắp nén nhang tưởng nhớ bạn hiền Chiêu Anh và cầu nguyện hương linh anh sớm tiêu diêu miền cực lạc.

Nguyễn Phương xin chân thành chia sẻ niềm đau mất mát to lớn này với gia đình cố ca sĩ kiêm soạn giả Chiêu Anh.

Soạn giả Nguyễn Phương - TB(Canada)