Đang truy cập : 158
•Máy chủ tìm kiếm : 4
•Khách viếng thăm : 154
Hôm nay : 20774
Tháng hiện tại : 1129058
Tổng lượt truy cập : 76944436
Sách "Tìm hiểu âm nhạc tài tử và cải lương vọng cổ - Ghita phím lõm" vừa ra mắt công chúng của nhạc sĩ Kiều Tấn là một tư liệu quý về tân nhạc, cổ nhạc và đờn ca tài tử (ĐCTT).
Tại Hội nghị đánh giá 5 năm công tác đào tạo và sử dụng nhân lực nghệ thuật kịch hát dân tộc (do Bộ VH-TT-DL tổ chức từ 12 - 14/11 tại Vinh), Ban tổ chức cho biết, cả nước hiện có 55 cơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật (VHNT), mỗi cơ sở đều có ít nhất một chuyên ngành đào tạo kịch hát dân tộc (KHDT). Thực trạng chung của hầu hết các trường là người muốn vào học ngày một thưa vắng, thậm chí có nơi còn không có hồ sơ dự thi. Cụ thể, Khoa Sân khấu dân tộc Trường Trung học VHNT Hải Phòng; các trường trung cấp VHNT Bến Tre, Sóc Trăng, Thừa Thiên - Huế; Trường CĐ VHNT và du lịch Nha Trang đã không thể tuyển sinh trong vài năm gần đây. Theo báo cáo tổng kết của các trường đào tạo nghệ thuật, trong vòng 5 năm từ 2005 - 2010, tổng số sinh viên (SV) tốt nghiệp ngành KHDT chỉ từ 25 - 78 SV. Đáng ngại hơn, từ năm 2007 đến nay, hầu hết các trường VHNT, kể cả Trường ĐH Sân khấu Điện ảnh (SKĐA) Hà Nội đều không tuyển sinh được cho ngành tuồng.
Để có SV, các trường nghệ thuật phải xuống tận những vùng sâu, vùng xa để tuyển sinh hoặc vận động, thuyết phục thí sinh trúng tuyển ngành âm nhạc có giọng ca và tố chất gần với KHDT chuyển sang học loại hình này… Thậm chí, ông Vũ Tiến Thêm, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Khánh Hòa cho biết: “Có trường còn có “sáng kiến” chọn trong số hồ sơ những thí sinh không đậu ở một số chuyên ngành khác, sơ tuyển và vận động các em theo học lớp KHDT!”. Dù nỗ lực bằng mọi cách, nhiều trường hoặc không tuyển sinh được, hoặc phải mở lớp đào tạo với sĩ số chỉ từ hai-năm SV!
Khó khăn trong tuyển sinh dẫn đến tình trạng nhiều đoàn nghệ thuật dân tộc (NTDT) hiện không tìm được đội ngũ kế thừa. TS Đinh Quang Trung - Viện SKĐA đưa ra những con số đáng buồn: “Độ tuổi trung bình của diễn viên (DV) ở nhiều đoàn NTDT là 35, thậm chí trên 45 tuổi. Có đơn vị trong vòng 10 năm nay không thể tuyển thêm được DV nào”.
“Chất lượng” DV sau khi tốt nghiệp cũng làm nhiều người băn khoăn. Do số thí sinh dự tuyển quá thấp, không có điều kiện chọn lựa và bị mắc “ách chỉ tiêu” nên việc tuyển sinh trở nên quá dễ dãi. Cộng thêm ở không ít trường VHNT giáo trình đào tạo cũ kỹ, thiếu chuẩn mực và sự đồng bộ; giảng viên chưa đủ thực lực; phương pháp giảng dạy vẫn theo lối mòn, dàn trải… dẫn đến việc DV trẻ mới ra trường thiếu trình độ chuyên môn và có khoảng cách quá xa so với những thế hệ đi trước. Nhược điểm chung nhất của các DV trẻ vừa tốt nghiệp là không nắm chắc kỹ thuật cơ bản của nghề nghiệp, không biết phân tích, lập hồ sơ nhân vật, thiếu kiến thức nhập vai… Thậm chí “có những học sinh, SV nghệ thuật hát một câu không xong, múa không đúng cơ bản nhưng vẫn có thể tốt nghiệp!” - ông Phạm Ngọc Tuấn (Nhà hát Tuồng Việt Nam) bức xúc.
Đó mới chỉ là những khó khăn về mặt DV. Đội ngũ biên kịch, đạo diễn của KHDT thì… gần như thiếu vắng. Đây cũng là một trong những lý do khiến một số vở diễn của loại hình KHDT trở nên chông chênh giữa ranh giới bảo tồn và làm mới NTDT.
Lý giải nguyên nhân vì sao giới trẻ thờ ơ với KHDT, nhiều ý kiến cho rằng: do chế độ đãi ngộ chưa được quan tâm đúng mức. Nhiều người giật mình khi nghe NSƯT Trần Ngọc Tuấn, Phó Giám đốc Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh cho biết, mức bồi dưỡng của DV tuồng hiện nay trung bình chỉ 30.000đ - 40.000đ/buổi diễn! NSND Trịnh Hồng Lựu, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn và phát huy di sản dân ca xứ Nghệ không giấu được nỗi buồn: “Mức bồi dưỡng cho một ngày tập của một NSND, NSƯT đảm nhận vai chính cũng chỉ 20.000đ! Chứng kiến cảnh “ông hoàng bà chúa” khi bước khỏi sân khấu phải sống cuộc sống “giật gấu vá vai”, thử hỏi mấy ai dám cho con em mình theo nghề?”.
Tìm nguồn tuyển sinh, tổ chức đào tạo đã khó, quy chế tuyển dụng DV trẻ lại càng khiến ai còn chút đam mê với KHDT nản lòng. Vướng quy định biên chế chính thức, nhiều đơn vị NTDT không thể tuyển dụng DV trẻ vì... không còn chỉ tiêu!
Đã không ít lần những khó khăn, bất cập trong bảo tồn và phát huy NTDT được nhắc đến ở những hội thảo, tọa đàm… nhưng mọi chuyện vẫn y như cũ, khiến những người làm nghề có cảm giác đang rơi vào tình trạng bế tắc. “Làm sao giữ gìn và phát huy NTDT để góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là nỗi niềm, là trăn trở của giới làm nghề, nhưng khả năng giải quyết lại không nằm trong tay họ mà phụ thuộc vào những nhà hoạch định chính sách” - NSND Trịnh Hồng Lựu nói.
Thảo Vân
Mã an toàn:
Sách "Tìm hiểu âm nhạc tài tử và cải lương vọng cổ - Ghita phím lõm" vừa ra mắt công chúng của nhạc sĩ Kiều Tấn là một tư liệu quý về tân nhạc, cổ nhạc và đờn ca tài tử (ĐCTT).
Ý kiến bạn đọc