06:25 PDT Thứ tư, 04/10/2023

Menu

xuan lan
CLVNCOM English Edition
HÌNH MCHAU PMAI

Thống kê truy cập

Đang truy cậpĐang truy cập : 56

Máy chủ tìm kiếm : 1

Khách viếng thăm : 55


Hôm nayHôm nay : 5540

Tháng hiện tạiTháng hiện tại : 189691

Tổng lượt truy cậpTổng lượt truy cập : 67441442

Trang nhất » Tin Tức » Những Vở Diễn Hay

Dạ cổ hoài lang - báu vật của dân tộc

Đăng lúc: Thứ bảy - 07/12/2013 15:40 - Đã xem: 4137
Dạ cổ hoài lang - báu vật của dân tộc

Dạ cổ hoài lang - báu vật của dân tộc



Nhắc đến đờn ca tài tử, Bạc Liêu vẫn luôn tự hào vì đã sản sinh ra người nhạc sĩ tài hoa Cao Văn Lầu với bản Dạ cổ hoài lang.
.

Image
Nhạc sĩ Cao Văn Lầu năm 1960. (Ảnh tư liệu)


Chúng tôi đến khu lưu niệm nhạc sĩ Cao Văn Lầu vào một buổi trưa dịu nắng, đốt nén hương trầm nghi ngút khói như nghe văng vẳng bên tai sáu câu vọng cổ, nào “xự”, nào “xê”, nào “cống”, những ca từ như rót vào tai chúng tôi nỗi niềm tiếc thương da diết. Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Cao Văn Lầu cũng như nhân duyên ra đời bàiDạ cổ hoài lang qua những câu chuyện truyền miệng của người dân nơi đây khiến chúng tôi càng thêm ngưỡng vọng về tình yêu quê hương, đất nước của ông.

Sinh ra ở mảnh đất Long An nhưng do gia cảnh khốn khó, cả gia đình Cao Văn Lầu đã phải rời quê phiêu dạt đến các vùng Xà Phiên (tỉnh Hậu Giang), Họng Chàng Bè, Thạnh Hòa (Bạc Liêu) sinh sống. Thuở thiếu thời, Sáu Lầu (tên thường gọi của nhạc sĩ Cao Văn Lầu) đã bén duyên cùng cây đàn. Ông theo học nhạc thầy Hai Khị, nghệ nhân nhạc lễ nổi tiếng của Nam Bộ thời bấy giờ. Học trò Lầu nhờ sáng dạ và siêng năng nên sớm lĩnh hội được sở học của thầy. Chỉ một thời gian ngắn, Sáu Lầu đã sử dụng thành thạo các loại nhạc cụ như: đàn kìm, cò, trống lễ và sớm trở thành nhạc sĩ chính trong ban nhạc của thầy. Theo mỗi gánh hát, tiếng đàn ngọt dịu và mộc mạc của Sáu Lầu nghe như tiếng lòng ông gởi gắm đã làm say mê bao cô gái miền Tây chân chất.

Nỗi niềm xa cách

Trải qua những mối tình đứt đoạn, năm 21 tuổi, Sáu Lầu cưới vợ là bà Trần Thị Tấn, một cô gái ngoan hiền ở Điền Tư Ô. Vợ chồng sống với nhau 3 năm nhưng chưa có con nối dõi. Bị ràng buộc bởi tư tưởng phong kiến “Tam niên vô tử bất thành thê” nên mẹ buộc ông chia tay với vợ. Không thể phụ rẫy người vợ hiền bao năm chung sống, Sáu Lầu đưa vợ tá túc tại một ngôi chùa và vẫn thường ngày lén lút gặp vợ. Có những đêm quạnh quẽ trong nỗi cô đơn, đau đớn cảnh vợ chồng chia lìa, ông giãi bày tâm sự cùng tiếng đàn. Trong nỗi niềm xa cách nhớ thương vợ, những ca từ đầu tiên của bài Dạ cổ hoài lang vang vọng da diết:

“Từ là từ phu tướng
Bảo kiếm sắc phán lên đàng
Vào ra luống trông tin chàng
Năm canh mơ màng…”

Dạ cổ hoài lang (Đêm nghe tiếng trống nhớ chồng) ra đời vào năm 1919, thời điểm đất nước chiến tranh loạn lạc, đã nói đúng tâm trạng của những người phụ nữ có chồng chinh chiến nơi xa, ngày đêm mòn mỏi chờ đợi. Vì vậy, ngay khi ra đời, bài ca đã đi vào đời sống người dân một cách tự nhiên và có sức cuốn hút mạnh mẽ. Năm 1934, danh ca Lưu Hòa Nghĩa phát triển bài ca lên nhịp 8 đã biến bản Dạ cổ hoài lang trở thành bài vọng cổ. Bài vọng cổ này đã nói hộ nhiều người những nỗi niềm tâm sự buồn thương, cay đắng, chuyện đạo nghĩa, lòng nhân. Sáu câu vọng cổ được ca lên, nhiều người như tìm thấy một phần số phận mình trong đó và cảm thấy được gửi gắm tâm sự, chia sẻ sâu sắc.

Bài ca yêu nước

Image
Trên sân khấu Hợp ca tranh tài, ca sĩ Đức Tuấn từng dựng lại cho đội Long Xuyên bản Dạ cổ hoài lang kết hợp loại hình hợp ca của phương Tây với đờn ca tài tử Nam Bộ. Ảnh: VnExpress.net


Qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, bản vọng cổ đã khẳng định được cái thế của một bài ca yêu nước, góp phần không nhỏ vào công cuộc giải phóng dân tộc. Năm 1947, Cao Văn Lầu thực hiện thành công nhiệm vụ giải thoát 6 cán bộ cách mạng ra khỏi nhà tù của thực dân Pháp. Những đồng chí được thoát hiểm năm ấy không hề biết sự đóng góp thầm lặng của tiếng đàn ông Sáu Lầu và sâu xa hơn nữa là lòng yêu nước tiềm ẩn trong lòng mỗi công dân Việt Nam. Cũng chính sự lan tỏa sâu rộng trong đời sống nhân dân, chính quyền Sài Gòn thời bấy giờ muốn lợi dụng bản Dạ cổ hoài lang để tố cộng, chống cộng nhưng bất thành vì bài vọng cổ mang đậm âm hưởng của dân tộc Việt khơi gợi tình yêu quê hương, đất nước của con người Việt.

Bài vọng cổ còn đi vào chiến trường đạn bom khói lửa, giục giã bước chân ra trận. Nhiều chiến sĩ cách mạng đêm nào cũng mở đài nghe ca vọng cổ trong những ngày áp sát giải phóng Sài Gòn để thêm yêu dải đất đồng bằng miền Nam, thêm động lực vào trận chiến. Hay những cô gái miền Tây mỗi ngày chèo xuồng trên dòng sông Hậu, cất tiếng ca vọng cổ để lấy niềm tin lính ngụy, tránh sự kiểm soát gắt gao của chúng. Nhưng đối phương không biết mỗi chiếc xuồng chở đầy trái cây cất giấu nhiều vũ khí, tài liệu của cách mạng. Từ tâm sự của một người đàn ông, thương vợ mà viết nên tâm sự của vợ nhưng chẳng mấy chốc lại vươn vai lớn mạnh, Dạ cổ hoài lang là bài ca làm nên lịch sử dân tộc.

Khi nghệ thuật sân khấu cải lương ra đời, Dạ cổ hoài lang đã gánh cả tiền đồ sân khấu cải lương với nét nhạc du dương, quyến rũ trong suốt quá trình hình thành và phát triển của loại hình ca kịch dân tộc này. Từ bản nhịp đôi, theo dòng cảm hứng của nhạc sĩ, bài vọng cổ đã mở dần ra nhịp 32, 64 thậm chí lên tới 128 với nhiều lối ca. Theo năm tháng, những giai điệu này cứ đi chơi vơi theo kiểu truyền miệng từ người này đến người khác với nhiều dị bản về lời ca và nét nhạc, mỗi người, mỗi vùng lại hát một kiểu tùy theo cảm hứng. Tuy nhiên, tình yêu trong bản Dạ cổ hoài lang của ông Sáu Lầu mới thật da diết, là hơi thở, nhịp đập của con người Nam Bộ, sống mộc mạc, thủy chung. Chính tình yêu đó đã giúp bản nhạc bền bỉ theo thời gian.

Gần một thế kỷ trôi qua, Dạ cổ hoài lang đã trở thành báu vật của người dân Bạc Liêu nói riêng và của cả dân tộc nói chung. Đến Bạc Liêu mà chưa nghe đờn ca tài tử thì coi như chưa đến nơi đây. Giai điệu “Từ là từ phu tướng...” của cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu đã hiển nhiên trở thành một biểu trưng cho văn hóa dân tộc. Giai điệu ấy đi dài suốt cả thế kỷ như là cội nguồn của tiếng Việt, tâm hồn con người Việt, như là tâm trạng chung của cả một thời kỳ, của nhiều thế hệ tiếp nối.
HOÀNG HÂN
Tác giả bài viết: meoxu
Nguồn tin: Báo Đà Nẵng
Đánh giá bài viết
Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá
Click để đánh giá bài viết

Ý kiến bạn đọc

Mã an toàn:   Mã chống spamThay mới     

 

CHUYỂN ĐẾN WEBSITE...

DUY TRÌ TRANG WEB

Đăng nhập thành viên

NSMAU
animation

Facebook

NS ANIMATION NHO

NSƯT Thành Lộc tặng món quà quý cho gia đình cố NSND Nguyễn Thành Châu

Gia đình đạo diễn Nguyễn Hồng Dung đã bất ngờ chào đón NSƯT Thành Lộc đến thăm và trao tặng món quà quý, đó là kịch bản “Tội chị tình em” do cố NSND Nguyễn Thành Châu sáng tác.

 

Nghệ sĩ Phương Cẩm Ngọc, Nguyễn Văn Khởi đoạt giải nhất cuộc thi “Tài năng diễn viên Cải lương toàn quốc 2023”

Nguyễn Văn Khởi và Phương Cẩm Ngọc là hai gương mặt của sân khấu cải lương TP HCM đang tạo sức hút đối với công chúng hiện nay.

 

Nhạc sĩ Y Vũ của "Tôi đưa em sang sông" qua đời

Nhạc sĩ Phạm Ngọc Sợ cho biết nhạc sĩ Y Vũ sau thời gian trở bệnh nặng đã vừa từ trần tại TP HCM vào khoảng 4 giờ sáng ngày 28-8, thọ 84 tuổi.

 

"Tổ nghề của đời nghệ sĩ": Nghệ sĩ thực hiện di nguyện của thầy

Năm 2011, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ban hành quyết định công nhận 12 tháng 8 âm lịch là ngày Sân khấu Việt Nam. Các thế hệ thầy và trò trên những sàn diễn ở TP HCM đã góp phần lan tỏa tinh thần tôn sư trọng đạo, vun đắp lòng yêu nghề, hăng hái lao động phục vụ công chúng

 

Nhạc sĩ Quốc Dũng qua đời ở tuổi 72

Sau nhiều ngày trở bệnh nặng, nhạc sĩ Quốc Dũng đã qua qua đời vào sáng 24-9, hưởng thọ 72 tuổi.

 

Nghệ sĩ Minh Tâm - Tài Lương tái ngộ khán giả trong niềm xúc động mãnh liệt

Xa sân khấu cải lương tại quê hương 40 năm, từ Pháp trở về và hội ngộ trên sân khấu Chí Linh - Vân Hà, hai nghệ sĩ Minh Tâm - Tài Lương đã làm nức lòng khán giả.

 

Nhiều ngôi sao hội ngộ trong đêm ra mắt sân khấu Thiên Đăng với vở "Giáng Hương"

Vở diễn nức lòng khán giả bởi sự chăm chút của đạo diễn NSƯT Thành Lộc, đồng thời cũng là người chỉ đạo nghệ thuật một sàn diễn mới mang tên Thiên Đăng.

 

NSƯT TUYẾT THU: Khát khao vươn tới cái đẹp

Từ một diễn viên cải lương, Tuyết Thu chuyển sang học múa rồi đóng phim và nổi danh trên sàn diễn kịch nói

 

Diễn viên sân khấu cải lương tranh tài tại Bạc Liêu

Cuộc thi "Tài năng diễn viên cải lương toàn quốc 2023" do Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Bạc Liêu tổ chức, sẽ diễn từ ngày 23 đến 30-9 tại Nhà hát Cao Văn Lầu (TP Bạc Liêu).

 

Nhắc vở 'Thái hậu Dương Vân Nga' để hun đúc tình yêu cải lương cho sinh viên

Những tình cảm đối với vở cải lương 'Thái hậu Dương Vân Nga' của biên kịch Bình Bồng Bột được kể cho hàng trăm sinh viên Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM) trong chương trình 'Sáng tạo với chất Việt'.

 

"Ông Ba bắt rắn" và vợ kể chuyện "Đoàn Cải lương Nam Bộ"

Là thành viên của Đoàn Cải lương Nam Bộ - một đơn vị nghệ thuật đã lưu dấu ấn đẹp trên đất Bắc với nhiều thành tựu nghệ thuật, nhà giáo ưu tú Mạnh Dung và NSƯT Thanh Dậu đã có một buổi giao lưu với diễn viên trẻ rất ấn tượng.

 

Kiên trì luyện tập trước thềm Chung kết 2

7 thí sinh tài năng: Phú Yên, Yến Khoa, Như Ý, Thanh Thúy, Nguyễn Thị Cua, Hoài Minh và Văn Nhân vẫn ngày đêm miệt mài tập luyện cùng các nghệ sĩ khách mời, hy vọng mang đến tiết mục đặc sắc cho khán giả trong đêm Chung kết 2 (10/9/2023).

 

Tác giả Lê Duy Hạnh qua đời

Gia đình tác giả Lê Duy Hạnh cho biết ông bị xuất huyết não, nằm điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Trưa 6-9, gia đình đã xin phép được đưa ông về nhà. Ông trút hơi thở cuối cùng lúc 12 giờ 35 phút cùng ngày, hưởng thọ 77 tuổi.

 

Thanh Điền: Lúc bệnh nặng Thanh Kim Huệ vẫn mơ thấy đi hát

NSƯT Thanh Điền vừa đưa lên sàn tập vở cải lương 'Yêu em từ đó', vở do cố nghệ sĩ Thanh Kim Huệ vợ ông viết.

 

Nghệ sĩ sân khấu tuồng cổ tề tựu trong ngày giỗ cố nghệ sĩ, soạn giả Bạch Mai

Nghệ sĩ Bạch Mai ra đi trong những ngày cả nước căng mình chống dịch COVID-19 do bị đột quỵ. Đối với các nghệ sĩ sân khấu tuồng cổ TP HCM đó là mất mát lớn, khán giả của sân khấu cải lương tuồng cổ và đồng nghiệp thương tiếc bà.

 

Nghệ sĩ Thương Tín thừa nhận đang bị "quả báo"

Với những bình luận nói rằng "những gì mà Thương Tín phải trải qua ngày hôm nay là "quả báo" cho những gì ông đã làm trước đây", nghệ sĩ Thương Tín buồn lòng, thừa nhận: "khán giả nói đúng".