NQT
Chiều 19-9, tại Hãng Phim truyện Việt Nam (số 4, Thụy Khuê, phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội), Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Hãng phim truyện Việt Nam đã có buổi tiếp xúc với nghệ sỹ, cán bộ công nhân viên của Hãng phim truyện Việt Nam (VFS) và cơ quan báo chí để giải đáp những bức xúc trong việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam. Tuy nhiên, sau 4 tiếng trao đổi căng thẳng, có rất nhiều ý kiến chưa được ông Nguyễn Thủy Nguyên – Chủ tịch HĐQT Công ty Vận tải Thuỷ (đơn vị chủ quản Hãng phim sau cổ phần hóa) trả lời thoả đáng.
.
Nghệ sỹ bức xúc
Tại buổi làm việc, các nghệ sĩ đã đồng loạt lên tiếng xung quanh những tồn tại trước và sau khi cổ phần hóa Hãng phim (tháng 7 – 2017). Đạo diễn Nguyễn Quốc Tuấn thẳng thắn cho rằng: “Việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam nếu không sáng tỏ thì sẽ để lại nhiều hệ lụy". Theo Đạo diễn Quốc Tuấn, hiện nay Hãng phim đang mập mờ trong cách làm việc. Trong bản cam kết ghi một năm chỉ có một phim truyện nhựa và một phim video, tức là chỉ có 2 đạo diễn làm việc. Vậy 8 đạo diễn còn lại có được tính là làm việc hay không?. "Chúng tôi muốn công việc, muốn cống hiến nhưng anh không cho chúng tôi cơ hội đó. Tôi muốn anh giải thích thế nào là có làm việc? Cá nhân tôi không thể đi ra ngoài “chào hàng” để làm việc, cho dù anh trả đủ lương, cái lương không phải là tất cả. Tôi cảm thấy các anh không tôn trọng đạo diễn, nghệ sỹ. Tôi có cảm giác anh đang áp đặt cách điều hành của Công ty Vận tải Thuỷ với chúng tôi. Mỗi ngành nghề có đặc thù riêng, có lẽ anh Nguyên chưa hiểu về ngành Điện ảnh lắm!”- Đạo diễn Nguyễn Quốc Tuấn nhấn mạnh.
|
Đạo diễn Nguyễn Quốc Tuấn. |
Đạo diễn Quốc Tuấn cũng tỏ ra nghi ngại, liệu có ai dám chắc 90% doanh thu của Công ty CP đầu tư và phát triển phim truyện Việt Nam đến từ phim? Hay đến từ thu nhập từ nhà hàng, khách sạn hay cho thuê... Đây là điều lo lắng, nghi ngại của rất nhiều người trong việc “đổi chủ”… “Anh cả đỏ” của điện ảnh và những lô đất vàng này.
Cũng tại buổi tiếp xúc, các nghệ sĩ còn bày tỏ nhiều bức xúc bởi ban lãnh đạo mới gây nhiều xáo trộn về cơ sở vật chất như dồn bốn phòng biên kịch, đạo diễn, quay phim và thiết kế mỹ thuật với mấy chục con người vào một phòng nhỏ chỉ 20 m2. Kho tủ kịch bản với nhiều tư liệu quý được chuyển sang Viện phim Việt Nam. Hay các kho đạo cụ, phục trang bị chuyển đến các kho của Công ty Vận tải cách đó gần 40 km. Các phòng này được cho thuê để kinh doanh, mở cửa hàng ăn uống kiếm thêm tiền. Thậm chí, ngay cả việc vận chuyển đạo cụ không khỏi làm nhiều cán bộ gắn bó lâu năm với Hãng phim bức xúc về cách làm việc cẩu thả của ban lãnh đạo mới.
|
Đạo diễn, NSƯT Nguyễn Đức Việt trả lại 2 món đạo cụ anh nhặt trong đống... đồng nát. |
Ngay tại cuộc họp, Đạo diễn, NSƯT Nguyễn Đức Việt đã đưa ra các đạo cụ làm phim mà ông đã lấy lại từ hàng “đồng nát” ngay cổng Hãng phim trong ngày chuyển đạo cụ. Và ông cũng khẳng định việc vận chuyển các đạo cụ hoàn toàn không có các văn bản kiểm kê cụ thể.
Bên cạnh đó, nhiều nghệ sĩ bức xúc bởi tình trạng chậm lương, trả lương thấp, không có định hướng làm phim của đơn vị mua lại hãng. Các nghệ sĩ cho biết, bộ phim “Người yêu ơi” mà hãng đang sản xuất là dự án do Nhà nước cấp trước khi cổ phần hóa. Công ty cổ phần không thể tính là “đã thực hiện một phim điện ảnh trong năm” như họ đã cam kết. Trước khi cổ phần hóa, đơn vị này tỏ ra quan tâm và hứa hẹn đầu tư máy móc cũng như xây dựng các chương trình quảng bá truyền thông cho hãng phim - hiện mang tên Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển phim truyện Việt Nam. Tuy nhiên, sau gần ba tháng, lời hứa này không được thực hiện. Đó là chưa kể việc các nghệ sĩ cảm thấy bị xúc phạm khi ban lãnh đạo mới nói các nghệ sĩ “không chịu làm việc”, “hãy tự đi kiếm việc, tự nuôi nhau, nếu không có việc Hãng phim sẽ tạo điều kiện cho mượn địa điểm để “bán bún, bán phở”.
Đạo diễn Thanh Vân cũng thắc mắc vì ban lãnh đạo mới nói, hiện nay Hãng phim có hơn 80 người nhưng chỉ có 20 người làm việc, nhưng 20 người đang “được coi” là làm việc gồm bảo vệ, tài vụ… có đem lại sự phát triển của điện ảnh Việt Nam hay không? Hay ở chỗ 60 nghệ sĩ đang được coi là không làm việc?
Cổ phần có đúng nhằm mục đích phát triển điện ảnh?
Với hàng loạt thắc mắc không chỉ của cán bộ, nghệ sĩ Hãng phim và các cơ quan báo chí, Chủ tịch Hội đồng Công ty Vận tải thuỷ (VIVASO) Nguyễn Thủy Nguyên đã lần lượt trả lời các câu hỏi. Ông Nguyên cho rằng, việc tiếp nhận một cơ sở xuống cấp trầm trọng như Hãng phim truyện Việt Nam cần phải có thời gian, trước tiên là việc dọn dẹp, cải tạo các dãy phòng làm việc. Ông Nguyên đưa ra cái lý của một người làm kinh doanh đó là, muốn làm gì cũng phải tuân theo Luật Lao động. Ông Thuỷ Nguyên cho rằng, các nghệ sĩ của Hãng phim vẫn đang tư duy làm việc như khi Hãng còn thời kỳ bao cấp, nhưng giờ đây đã cổ phần hoá, làm việc theo cơ chế thị trường thì có làm sẽ có lương, chứ không thể có người vài năm không có sản phẩm nào mà vẫn trả lương là không được.
Còn số tiền cụ thể sẽ áp dụng như trước khi cổ phần hóa và hiện nay đang áp dụng hình thức tạm ứng. Nguyên tắc trả lương là có làm có hưởng. "Tôi chưa hề cắt lương các đồng chí. Tôi trả lương cho các đồng chí đúng như trước khi cổ phần. Khi tư nhân cổ phần hóa chúng tôi phải công bằng. Có những người 3 năm không đến cơ quan mà vẫn lĩnh lương, đóng bảo hiểm bình thường, thì các đồng chí suy nghĩ gì? Tôi sẽ không trả lương nếu các đồng chí 2-3 năm không đến cơ quan hoặc đến mà không làm gì”- ông Nguyên cho hay.
|
Chủ tịch Hội đồng Công ty Vận tải thuỷ (VIVASO) Nguyễn Thủy Nguyên. |
Cụ thể, ông Nguyên nói về quy chế có 2 hướng để trả lương: Nhóm thứ nhất làm theo giờ công, nhóm thứ hai làm theo sản phẩm. Tôi đã nói nếu các đồng chí làm sản phẩm như các đồng chí biên kịch, đạo diễn thì các đồng chí phải xác định theo cái gì? Công ty đã yêu cầu nhưng hiện giờ chưa thực hiện được. Đồng chí nào đăng kí theo giờ công hay theo sản phẩm? Nếu đăng kí theo giờ công thì chúng tôi đã có quy định lương và việc rõ ràng. Những người chưa có việc làm thì phải đăng kí. Ví dụ như kịch bản, nếu đăng kí thì phải ghi rõ viết cái gì, đối tượng, đề tài chúng tôi có dùng được không hay có người khác đặt hàng thì tôi ứng tiền. Chúng tôi tìm mọi cách để tất cả có việc, thiếu việc là trách nhiệm của chúng tôi. Nên trước mắt kể cả lên cơ quan không làm việc chúng tôi vẫn trả lương.
Đối với các nghệ sĩ là biên kịch, đạo diễn, quay phim… những người đã nhiều năm làm việc trong cơ chế bao cấp, thực hiện phim đặt hàng, tức là đợi việc để làm, thì việc buộc họ phải đối mặt với cách tự bươn chải đã khiến nhiều người quá “sốc”. Song điều khiến họ lo lắng hơn cả cũng không đơn thuần là chuyện được trả lương bao nhiêu mà là họ có tiếp tục được làm phim hay việc cổ phần chỉ đẩy nhanh hơn nữa quá trình tụt dốc thê thảm của Hãng phim như thời điểm còn bao cấp.
Một bên thì nhà đầu tư tuyên bố sẽ tìm mọi cách để thu lợi, kể cả đi viết kịch bản thuê, đi quay phim cho xã, cho huyện… thì chính các nghệ sĩ lại băn khoăn bởi những giải pháp mang tính tình thế, thiếu định hướng, không đem lại niềm tin về một tương lai ổn định. Nhất là khi ông ông Nguyễn Thủy Nguyên, không ngần ngại khi tuyên bố rằng: “Hôm nay điện ảnh có thể là chiến lược nhưng ngày mai điện ảnh chỉ có thể là thứ yếu. Không ai có thể nói trước được… Nếu tôi nói điện ảnh là chiến lược là tôi nói lừa, nếu tôi nói là phụ thì cũng không đúng. Nếu như điện ảnh ở thời phát triển lãi gấp 20 lần thì ai cũng tranh nhau đi làm điện ảnh”.
Có thể nói đây là một buổi đối thoại không thành công của lãnh đạo hãng và nghệ sĩ... Bởi lẽ họ chưa tim được tiếng nói chung, chưa có sự thông cảm, thấu hiểu, chưa có một quy chế hay nguyên tắc làm việc nào được đưa ra mà vẫn dựa trên những ý chí của người được coi là đang nắm giữ quyền lãnh đạo Hãng phim. Mối "xung đột" sau cổ phần ở đơn vị nghệ thuật này sẽ khó có thể giải quyết ổn thỏa trong một sớm một chiều... Nhưng câu hỏi sau khi cổ phần, định hướng Hãng phim tương lai có còn làm phim nữa hay không thì vẫn chưa có câu trả lời.
Tuyết Minh
Ý kiến bạn đọc