Thực
trạng
buồn
Cải
lương
bây
giờ
toàn
là
vở
cũ,
xem
đi
xem
lại
cũng
chỉ
có
bấy
nhiêu.
Nếu
có
vở
mới
thì
nội
dung
vẫn
chưa
thoát
khỏi
mô-típ
cũ
rích,
vừa
xem
mở
đầu
đã
biết
kết
thúc...
Kịch
bản
cải
lương
đang
bị
“kịch
hóa”,
đa
số
là
“kịch
có
ca”
chứ
chưa
đúng
chất
tự
sự
trữ
tình
của
cải
lương…
Các
nghệ
sĩ
cải
lương
không
chuyên
tâm
với
nghề,
đã
ít
học
hành
lại
còn
lười
luyện
tập…
-
Đó
là
những
điều
được
nói
đến
nhiều
nhất
trong
buổi
tọa
đàm
“Thực
trạng
sân
khấu
cải
lương
tại
TP.HCM”
diễn
ra
mới
đây.
Từ
khi
đổi
mới,
mở
cửa
hội
nhập,
đời
sống
SK
cải
lương
ở
TP.HCM
có
nhiều
thay
đổi,
phải
chịu
những
tác
động
mạnh
của
thị
trường,
của
việc
làm
ăn
thương
mại.
SK
cải
lương
bị
thả
nổi,
trôi
theo
thị
hiếu
nhất
thời
của
một
bộ
phận
người
làm
SK
và
khán
giả.
Trước
diễn
biến
phức
tạp
ấy,
UBND
TP.HCM
đã
sớm
nghĩ
đến
một
chiến
lược
“Củng
cố
và
nâng
cấp
SK
cải
lương”.
Thế
nhưng,
sau
một
thời
gian
dài
loay
hoay
khảo
sát,
nghiên
cứu
và
tiến
hành,
đến
nay
người
ta
vẫn
thấy
SK
cải
lương
chưa
có
thêm
điều
gì
mới.
Vẫn
những
kỹ
thuật
và
nghệ
thuật
trình
diễn
cũ
kỹ,
không
mang
lại
cho
khán
giả
điều
gì
mới
mẻ
so
với
thời
hoàng
kim.
Vẫn
bối
cảnh,
kiểu
cách
trang
trí
SK
được
thể
hiện
từ
cách
đây
hàng
chục
năm.
Chất
liệu
thiết
kế
vẫn
như
ngày
xưa.
Nếu
có
đổi
mới,
hoành
tráng
thì
lại
vượt
ra
quá
xa
khuôn
khổ
SK
nghệ
thuật
cổ
truyền.
Cơ
sở
hạ
tầng
cho
trình
diễn
cải
lương
đã
cũ
và
lạc
hậu
về
mọi
phương
diện
kỹ
thuật
thiết
kế.
Đã
thế,
ca
diễn
của
các
diễn
viên
trẻ
ngày
nay
thiếu
hẳn
dấu
ấn
phong
cách
cá
nhân
nghệ
sĩ.
Thiếu
cá
tính
của
chất
giọng,
của
phương
thức
luyến
láy
độc
đáo,
thiếu
các
tố
chất
và
kinh
nghiệm
dày
dạn
của
một
ngôi
sao
để
chinh
phục
khán
giả
bằng
tài
năng
riêng
của
mình.
Theo
NSND
Huỳnh
Nga:
“Công
chúng
xa
dần
cải
lương
vì
nghệ
sĩ
diễn
không
có
lực”.
Nghệ
sĩ
Huỳnh
Nga
cho
biết:
“Không
ít
kép
chánh
cải
lương
chỉ
biết
ca
theo
băng
cassette
chứ
không
học
hành
bài
bản
đàng
hoàng.
Khi
lên
SK
thì
đòi
ca
bài
dễ,
bắt
sửa
tuồng
theo
giọng
của
mình.
Rồi
vừa
ngồi
xe
vừa
đọc
kịch
bản
để
chạy
sô,
đeo
máy
nhắc
tuồng
vô
lỗ
tai,
thế
thì
làm
sao
diễn
có
hồn.
Chưa
kể,
họ
còn
hát
nhép”.
Vai
trò
của
thầy
tuồng
(đạo
diễn),
thầy
đờn
(nhạc
sĩ,
nhạc
công)
giờ
cũng
rất
mờ
nhạt,
không
còn
được
quý
trọng
như
ngày
xưa.
Đặc
biệt
đạo
diễn
kịch
sang
làm
cải
lương
đã
kịch
hóa
cải
lương,
đẩy
cải
lương
xa
rời
tính
chất
tự
sự,
trữ
tình
vốn
là
thế
mạnh,
là
đặc
thù
của
SK
ca
kịch
truyền
thống…
Nói
như
ông
Lê
Duy
Hạnh
-
Chủ
tịch
Hội
Sân
khấu
TP.HCM
thì
cải
lương
tuy
chưa
chết
nhưng
đang
chựng
lại
sau
một
bước
lùi
dài.
Cách
gì
để
vực
dậy
cải
lương?
SK
cải
lương
đã
từng
có
thời
rơi
vào
khủng
hoảng
(giai
đoạn
1948
-
1950).
Nhưng
chỉ
hơn
chục
năm
sau
đã
phục
hồi
và
bước
vào
thời
hoà̀ng
kim
với
các
tên
tuổi
lớn
Thanh
Nga,
Thành
Được,
Bạch
Tuyết,
Hùng
Cường…
Vì
vậy,
không
có
lý
gì
cải
lương
lại
không
thể
vực
dậy
sau
lần
thụt
lùi
này.
Theo
ông
Lê
Duy
Hạnh,
để
vực
dậy
SK
không
chỉ
đơn
giản
là
xây
dựng
thêm
nhiều
nhà
hát,
dàn
dựng
thêm
nhiều
vở
diễn
có
chất
lượng
nghệ
thuật
cao
mà
cần
phải
có
một
chiến
lược
dài
hơi
và
đồng
bộ
để
cải
thiện
hiện
trạng,
đưa
SK
cải
lương
không
chỉ
đến
với
công
chúng
truyền
thống
mà
còn
đến
với
công
chúng
trẻ,
công
chúng
tương
lai
gồm
nhiều
thành
phần
trí
thức,
sinh
viên,
học
sinh.
Đã
một
thời
gian
dài,
những
người
làm
cải
lương
quên
mất
việc
hoạch
định
chiến
lược
đào
tạo
đội
ngũ
kế
thừa,
từ
tác
giả,
đạo
diễn,
cho
đến
diễn
viên,
nhạc
sĩ
-
đàn.
Một
trong
những
mục
tiêu
đào
tạo
là
tạo
dựng
được
một
số
đạo
diễn
chuyên
nghiệp
cải
lương
(xin
nhấn
mạnh
hai
tiếng
cải
lương).
Việc
đào
tạo
đội
ngũ
kế
thừa
phải
được
làm
đồng
bộ
và
thường
xuyên,
nếu
không
mai
này
cải
lương
vẫn
khó
tránh
khỏi
tình
trạng
“thừa
vẫn
thừa,
thiếu
vẫn
thiếu”.
NSƯT
Trần
Minh
Ngọc
thì
cho
rằng
chúng
ta
phải
có
những
bước
đi
làm
tăng
thực
lực
nội
sinh
cho
SK
cải
lương,
nghĩa
là
phải
làm
cho
SK
cải
lương
đủ
vững
vàng
để
dung
nạp
được
tất
cả
các
yếu
tố
bên
ngoài
mà
vẫn
không
mất
đi
bản
sắc.
Muốn
được
như
vậy
phải
tìm
ra
những
giá
trị
truyền
thống
cốt
lõi
để
gìn
giữ,
không
cho
nó
mai
một
đi.
Thực
tế
là
có
một
bộ
phận
công
chúng
trẻ
rất
yêu
thích
cải
lương
nhưng
không
dám
tiếp
cận
vì
sợ
bị
chê
là
“sến”,
là
“quê”.
Nghĩa
là
chúng
ta
không
nâng
được
ý
thức
của
công
chúng
về
nghệ
thuật
dân
tộc,
khác
hẳn
với
phương
Tây
luôn
đề
cao
vấn
đề
này
từ
khi
còn
bé.
Thêm
vào
đó,
họ
yêu
cải
lương
nhưng
phải
là
một
SK
cải
lương
hiện
đại,
gần
với
họ,
đáp
ứng
được
những
sở
thích
trẻ
trung
của
họ.
Cần
phải
có
sự
thay
đổi
căn
bản
để
vực
dậy
một
nghệ
thuật
có
cội
nguồn
dân
tộc
sao
cho
nó
không
xa
rời
cuộc
sống
hiện
đại.
Có
thể
nói,
thực
trạng
SK
cải
lương
cho
thấy
bộn
bề
công
việc
phải
làm,
phải
chấn
chỉnh.
Không
khó
để
đề
ra
một
chiến
lược
căn
cơ
nhằm
củng
cố
và
nâng
cấp
cải
lương
nhưng
cái
khó
là
biến
chiến
lược
đó
thành
hành
động.
Ý kiến bạn đọc