Nhắc đến gia đình nghệ sĩ Trường Sơn – Thanh Loan, người đồng nghiệp nào cũng tấm tắc khen ngợi sự hiếu thảo, hòa mình vào công việc tiếp nối những sáng tạo cho đời sống sân khấu luôn tỏa sáng. Dễ nhận thấy sự đúc kết riêng trong hành trang nghệ thuật của gia đình tuồng cổ Bầu Thắng – Minh Tơ, đó là một thế giới mà các nhân vật đều dựa vào trung hiếu lễ nghĩa để xây dựng. Đáng nói hơn là tâm huyết phát hiện và uốn nắn những mầm non sân khấu như tâm nguyện của những người đi trước để lại, đến ngày hôm nay trong số những học trò cưng của gia đình Bầu Thắng – Minh Tơ đã rất tự hào khi nhắc đến ba diễn viên trẻ là ba chị em ruột: Ngọc Trinh (sinh ngày 8-10-1975), Tú Sương (30-12-1977) và Thanh Thảo (10-10-1982). Cả ba đều là cháu ngoại nghệ sĩ Minh Tơ và là con gái của vợ chồng nghệ sĩ Trường Sơn – Thanh Loan.
Còn
nhớ cách đây 12 năm khi các vở Cóc kiện trời, Cầu vồng và đàn thỏ, Củ cải khổng
lồ, Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài… của nhóm Đồng Ấu Bạch Long vừa ra mắt khán giả
vào dịp Trung Thu. Khắp nơi người ta đều nhắc dến những cái tên diễn viên nhí
quen thuộc. Các em xuất hiện thường xuyên trong chương trình Những bông hoa nhỏ
trên HTV, rồi có lúc tự giới thiệu về mình qua các vở cải lương
thiếu nhi mà nghệ sĩ Bạch Long dàn dựng. Trong số hơn 20 học trò, Ngọc Trinh,
Tú Sương và Thanh Thảo được thầy Bạch Long chú ý nhất. Cả ba tuy còn rất nhỏ
nhưng đã được cha mẹ cũng như thầy Bạch Long huấn luyện để có thể nối nghiệp
gia đình.
Có đến quan sát nét diễn và
tính cách của mỗi thành viên trong nhóm Đồng Ấu Bạch Long sẽ thấy chú ý đến ba
cô gái sáng duyên sân khấu. Ngày càng lớn họ rất giống nét diễn của nghệ sĩ
Thnh Loan. Bởi, từ khi mang thai cho đến lúc các con khôn lớn, không ngày nào
chị rời xa Đình Cầu Quan khu xóm nghèo lao động, quanh năm suốt ngày chỉ quanh
quẩn với chuyện nghề hát. Và thế giới đó cũng là một phần chắc lọc để nghệ sĩ
Bạch Long hình hình thành nhóm Đồng Ấu, cần mẫn xây dựng những hình tượng nhân
vật rất đẹp trong đôi mắt trẻ thơ. Thật sự Tú Sương có nét diễn sinh động nên
thích hợp với những vai đào nhí. Tuy cô bé mới chập chững vào nghề nhưng đã
giống mẹ từng cái liếc mắt, nụ cười và giọng nói. Thanh Thảo có cá tình lí lắc
chẳng kém những vai hài của mẹ. Xem bé diễn vai Quách Hải Thọ trong vở Bao Công
vô lò gạch, sẽ thấy ngay nét duyên dáng đáng yêu được thừa hưởng từ những vai
hài của thầy Bạch Long cũng như của ba mẹ. Ngọc Trinh có vẻ khiêm tốn hơn với
những vai phụ đôi khi chỉ lướt qua sân khấu. Song, không vì thế làm cô lơ là
với các nhân vật được giao. Xem Ngọc Trinh diễn trong một vài vở cải lương thời
kỳ đầu của Đồng Ấu Bạch Long sẽ thấy ngay sự chững chạc, tự tin, nhất là vai Ỷ
Lan hoàng hậu (vở Tô Hiến Thành xử án).
NS Tú Sương đã nhiều lần tâm sự: “Từ khi lớn
lên, bước chân vào nghề hát chúng tôi hiểu rõ hơn sự vất vả của cha mẹ. Có
những suất hát mẹ bị sốt cao nhưng vẫn ra sân khấu. Tinh thần học hỏi và đặt
trách nhiệm lên trên hết của ba mẹ luôn là bài học soi rọi bước chân vào đời
của chị em tôi. Thỉnh thoảng nghe ba kể về sự đóng góp tích cực của ông bà
ngoại (Minh Tơ – Bảy Sự), ông bà nội (vợ chồng nghệ nhân đánh trống Bảy Đực).
Tôi đã hiểu rõ hơn ý thức cần bảo vệ nghề nghiệp truyền thống của gia đình, đó
là cố gắng vun vén những bài học kinh nghiệm cho nghề”. Năm 1992 Tú Sương vinh
dự đoạt HCV giải Trần Hữu Trang với vai Thượng Dương Hoàng hậu, mẹ là người đã
theo sát cô để phân tích, chỉ dạy từng đường nét, nhất là xâu chuỗi một cách có
hệ thống sự biến đổi tâm lý của nhân vật. Đối với sự nghiệp của ba chị em cô,
nếu không có công ơn dìu dắt của ba mẹ thì khó mà đạt được những hoài bão đầu
đời.
Riêng NS Thanh Thảo cô nhớ nhất kỷ niệm năm
1994 khi cả nhà cùng có mặt trong vở cải lương Mộc Quế Anh dâng cây trên sân
khấu Đoàn Sông Bé 2. Khi đó ba cô đóng vai Dương Lực Sứ, mẹ đóng Dư Thái Quân,
Tú Sương đóng vai Mộc Quế Anh, Ngọc Trinh đóng vai Bát nương và Thanh Thảo vào
vai Mộc Hoa. Đó là thời gian cả nhà vui nhất vì đêm nào cũng có mặt tại sân
khấu. Khi thì mẹ sắp tuồng cho ba, lúc ba làm mặt cho cả ba chị em. NS Thanh
Thảo nói: “Cuộc đời này nếu không có tình thương yêu của ba mẹ thì chúng tôi sẽ
không thể vững niềm tin theo nghề hát”.
NS Ngọc Trinh thì xúc động: “Sân khấu đang
ngày càng khó khăn, chỉ con rạp Hưng Đạo sáng đèn, đời sống diễn viên vô cùng
bấp bênh. Đã nhiều lúc chị em tôi xin ba mẹ cho nghỉ hát để đi tìm một công
việc gì đó để mưu sinh, nhưng ba mẹ dứt khoát ngăn cấm. Ba luôn nói nghề hát
trong xã hội hôm nay luôn cao quý, cho dù có khổ cực đến mấy cũng phải theo.
Chúng tôi nguyện một lòng, một dạ với sự hưng thịnh của sân khấu tuồng cổ, một
bộ môn nghệ thuật mà mấy đời qua gia tộc tôi vẫn quyết tâm gìn giữ và phát
triển”. Riêng nghệ sĩ Trường Sơn, anh tin thế hệ thứ sáu của gia đình Bầu Thắng
– Minh Tơ, nghĩa là cháu ngoại của anh rồi sẽ tiếp tục lấy chữ đức nối chữ
nghiệp, để mãi mãi thế hệ sau luôn được thế hệ đi trước nâng đỡ và là điểm tựa
cho sự phát triển của nghề hát.
NHƯ LAN
Vợ Chồng NS Trường Sơn – Thanh Loan
Lấy Niềm Vui Của Con Là LẼ SỐNG
Tận tụy với nghề và hết lòng vì sự nghiệp dìu dắt các diễn viên trẻ đến
với lãnh vực tuồng cổ, vợ chồng nghệ sĩ Trường Sơn – Thanh Loan đã có
được niềm hạnh phúc khi nhìn thấy các con yêu nghề, tâm huyết với sự
nghiệp. Góc riêng tư của họ luôn tràn ngập niềm vui về sự trưởng thành
của các con.
Nghệ sĩ Trường Sơn kể: “Công việc hàng ngày của vợ chông
tôi rất bình dị và đơn giản. 6 giờ sáng tôi đã thức dậy lo cho hai cháu
Tú Uyên và Hồng Uyên con gái của Tú Sương đến trường. Bà ngoại của hai
cháu thì lo đi chợ, chuẩn bị cho bữa ăn của cả nhà. Thường thì vào giờ
cơm trưa và chiều, cả nhà quay quần bên mâm cơm. Xế chiều, tôi lại lấy
xe gắn máy đi đón hai cháu tan học. Tầm tối đến thì cả nhà rộn rã tiếng
cười, vì hai nàng công chúa đi học về là chọc ghẹo nhau rồi lại giận
hờn, cười đùa, mắng vốn… Từ ngày có hai cháu, tuổi về chiều của tôi được
tưới thêm niềm vui. Bà nội của hai cháu cũng hay đến thăm và chăm sóc
hai cháu.
Vợ chồng tôi thường dành thời gian chăm sóc đồ hát, chúng tôi quý trọng
đạo cụ, vật dụng của nghề hát như của gia bảo. Tính đến nay mẹ của các
cháu đã may được mấy chục bộ đồ hát cho các con, tôi thì chế biến nhiều
kiểu mão, trâm cài tóc, bộ râu để tôi và Tú Sương diễn những vai lão.
Cách đây không lâu trong đêm diễn múa cúng đình cầu yên, Tú Uyên lần đầu
tiên được hóa trang để lên sân khấu đóng vai con của Hoàng Phi Hổ. Đánh
dấu một bước ngoặc cháu tôi đã theo nghề ông ngoại. Sắp tới nếu không
có gì thay đổi, cả nhà tôi sẽ tham gia chương trình chuyên đề sân khấu
tổ chức tại Nhà hát TP. Đúng ra chương trình sẽ tổ chức tối 4/1/2007,
nhưng vì Tú Sương đã nhận lời hát chầu từ bên Mỹ, ngày 21/12/2006, vừa
về nước là Sương đã phải khăn gói đi hát chầu. Đành phải chờ qua Tết sẽ
tổ chức, để cả nhà có một đêm diễn kỷ niệm với ba thế hệ: vợ chồng tôi,
Tuấn Sang, Thanh Uyên, Tú Sương, Ngọc Trinh, Lê Thanh Thảo, và hai cháu
của tôi: Tú Uyên và Hồng Uyên”.
Nghệ sĩ Thanh Loan vẫn thường ghi
nhớ những ngày giỗ của các bậc tiền nhân trong gia đình hai họ, đồng
thời tổ chức cúng sao, cúng rằm, mùng 1 để cầu an cho gia đình. Thỉnh
thoảng chị cùng anh đèo nhau trên xe gắn máy qua thăm cô bảy Huỳnh Mai
(mẹ của nghệ sĩ Bạch Long, Thành Lộc). Chị nói: “Ba tôi qua đời, giờ
chúng tôi còn có cô Bảy là ở gần bên nhà. Từ nhà tôi đến nhà cô Bảy cách
rạp Hưng Đạo không xa, nên chúng tôi vẫn thường đến thăm cô. Thấy cô
Bảy vui và hài lòng với sự phấn đấu không ngừng nghỉ của các cháu, chúng
tôi cũng rất xúc động. Mỗi khi xem các cháu diễn trên màn ảnh HTV, BTV,
cô Bảy thường điện thoại khen ngợi. Từ sau đêm chuyên đề sân khấu của
Bạch Long với chủ đề Chào xuân mới, cô Bảy quan tâm đến sự kế thừa của
thế hệ trẻ khi tiếp nối những sáng tạo của ông cha đi trước. Các con
chúng tôi: Tú Sương, Lê Thanh Thảo, Ngọc Trinh cũng đã có nhiều vai diễn
ấn tượng. Tôi và anh Sơn rất vui khi nhìn rõ từng bước tiến của các
con. Ngoài hoạt động CL tuồng cổ, Lê Thanh Thảo còn tham gia trong nhóm
của ĐD Nguyên Đạt. Thảo cùng với Huy Vũ hát nhiều suất phục vụ công nhân
tại Khu chế xuất Tân Thuận, công ty Pou Yuen Tân Phú… Nhiều lá thư của
công nhân gửi về khen ngợi Thảo và Huy Vũ, vợ chồng tôi đọc và rất xúc
động. Từ đây Thảo đã có thêm một con đường để phấn đấu, để đa dạng hóa
trong biểu diễn”.
Nghệ sĩ Trường Sơn tâm sự: “Hai chuyến đi Mỹ biểu diễn của Tú Sương, vợ
chồng tôi rất buồn khi nghe nhiều dư luận không tốt chung quanh căn bệnh
của con gái tôi. Tú Sương thường mất ngủ, làm việc căng thẳng là không
làm chủ được tinh thần của mình. Do chuyến đi đầu cháu lại không mang
theo thuốc, từ đó dẫn đến những sự việc không hay do một số đồng nghiệp
tạo nên dư luận. Hiện nay thì Tú Sương đã vượt qua những căng thẳng đó
để có thể tập trung cho ca diễn. Được khán giả kiều bào yêu quý vì tham
gia những vở diễn được chăm chút tỉ mỉ, do Vũ Luân và những nghệ sĩ cùng
đồng tâm thực hiện. Qua đó cho thấy khán giả kiều bào thích xem những
vở diễn nguyên vẹn. Nghệ sĩ Thanh Loan kể thêm: “Tôi đã gặp một số kiều
bào cũng khen ngợi và yêu cầu chúng tôi nên diễn những kịch bản dài. Tuy
nhiên làm sao có được điều kiện để diễn trọn vẹn một vở tuồng. Thời
gian tập thì quá dài nhưng chỉ diễn một, hai suất. Nếu không có sự tài
trợ của nhà nước thì khó mà có được nhiều vở diễn hay. Hiện nay Tú Sương
đã chuẩn bị thực hiện vở vidéo cải lương Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài.
Có lẽ trong dịp tết này sẽ bấm máy…
Bây giờ vợ chồng tôi lấy niềm
vui của các con làm lẽ sống. Tôi chỉ mong sao Tuấn Sang, Thanh Uyên, Tú
Sương, Ngọc Trinh, Lê Thanh Thảo cũng như hai cháu Tú Uyên và Hồng Uyên
sẽ có nhiều cơ hội để thăng tiến trong sự nghiệp, được khán giả yêu
thương và có điều kiện để học tập, phấn đấu. Góp phần giữ vững ngọn lửa
yêu nghề của gia tộc có hơn bốn đời nối nghiệp sân khấu cải lương tuồng
cổ”.
Ý kiến bạn đọc